Wat de meeste mensen niet weten, is dat er belangenbehartigers zijn voor mensen met een auditieve beperking. Ze zetten zich op verschillende manieren in voor de belangen van doven en slechthorenden. Bijvoorbeeld door op te komen voor hun rechten, waardoor de maatschappij toegankelijker voor hen wordt.
In dit blog ga ik toelichten wat de verschillende belangenbehartigers zoal doen, op welke manieren ze opkomen voor de belangen van doven en slechthorenden en hoe ze daarmee bijdragen aan het vergroten van de (digitale) toegankelijkheid.
Claire Meijer
Claire is zelfstandig ondernemer en zet zich met haar bedrijf Klinktprima.nl in voor mensen met een auditieve beperking op de arbeidsmarkt. Ze is zelf doof en woont met haar man en haar zoontje in Helmond.
Zeven belangenorganisaties
Er zijn zeven verschillende belangenbehartigers voor de doelgroepen van doven en slechthorenden in Nederland. Eén van de belangrijkste belangenbehartigers is Dovenschap. Dovenschap is een overkoepelend orgaan waarin zes landelijke dovenorganisaties en dertien regionale welzijnsstichtingen zijn aangesloten.
Dovenschap
In 1951 is de Dovenraad, het begin van Dovenschap, opgericht. Het doel van de Dovenraad was om de krachten te bundelen om zo als een eenheid namens alle dovenorganisaties hun belangen te bewaken en zichtbaar te maken. De dovenraad was er ook om als een partij duidelijk te maken wat de wensen van de dovengemeenschap zijn.
De Dovenraad kon zich in de jaren tachtig goed organiseren, dankzij subsidie en steun van de aangesloten organisaties. Er werd in die tijd geld en tijd besteed aan verschillende belangrijke zaken, zoals ondertiteling van tv-programma’s, het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal, het beroepsmatiger aanpakken van tolken gebarentaal en het oprichten van een telecommunicatiecommissie, die ging zorgen voor de teksttelefoon.
Nadat de Dovenraad failliet ging in 1992, werd eerst de Nederlandse Dovenorganisatie de opvolger, om uiteindelijk in 1999 te resulteren in het oprichten van het huidige Dovenschap in 1999 opgericht.
Dovenschap werkt samen met andere organisaties voor doven en slechthorenden, zoals de Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden (NVVS), de Stichting Plotsdoven, de Nederlandse Dove Jongeren (NDJ), de Nederlandse federatie van ouders van dove en slechthorende kinderen en van kinderen met spraak-taalmoeilijkheden (de FODOK en FOSS) en Slechthorende Jongeren (SH-Jong).
Dovenschap heeft ambassade-groepen die zich ieder op een eigen gebied bezighouden, waaronder:
- Erkenning Nederlandse Gebarentaal (dit is gelukt in 2020)
- Goede voorlichting aan ouders van dove kinderen (o.a. over het cochleair implantaat en de Nederlandse Gebarentaal
- Goede kwaliteit van het dovenonderwijs
- Gelijke behandeling van doven in de samenleving
- Toegankelijkheid van de samenleving
- Voldoende aanbod van gebaren- en schrijftolken
- Betere kwaliteiten van ondertiteling op televisie
- Bereikbaarheid van 112 en telefooncontact.
Belangenbehartigers voor jongeren
SH-Jong is een vereniging voor slechthorende jongeren tot dertig jaar oud. Zij richten zich voornamelijk op ontmoetingen, waarbij het leggen van contacten met andere slechthorende jongeren centraal staat. Ook geven ze voorlichting op onder andere scholen en bedrijven.
Door middel van het lotgenotencontact willen ze stimuleren dat hun leden meer zelfvertrouwen krijgen. Daardoor kunnen zij zo positief mogelijk door het leven gaan en obstakels overwinnen.
Om hen daarbij houvast te bieden pleiten ze – onder meer door politiek te lobbyen – voor een hoge mate van kwaliteit van ondertiteling, voor lagere kosten van hulpmiddelen, de inzet van ambulante begeleiding, meer acceptatie van (schrijf)tolken op plekken waar dat nu nog vaak een taboe is en een campagne om meer bewustzijn te creëren rondom slechthorend zijn. Bij dit laatste spelen vooral hun voorlichting een grote rol.
Stichting Plotsdoven
De Stichting Plotsdoven is een Nederlandse stichting, opgericht in 1989. Deze stichting fungeert als belangenbehartiging van plots- en laatdoven. Plotsdoven zijn mensen die op later leeftijd (plotseling) doof geworden zijn.
De Stichting Plotsdoven richt zich voor een zeer groot deel op lotgenotencontact. Daartoe organiseert zij veel activiteiten: zo is er een eigen werkgroep plots- en laatdove jongeren (tot 35 jaar). Bij al deze activiteiten is volwaardige communicatie essentieel. Naast het lotgenotencontact en de belangenbehartiging wordt ook voorlichting gegeven.
Sinds 2016 is de stichting Plotsdoven in een federatieve stichting een samenwerkingsverband aangegaan met FODOK (Federatie Ouders van Dove Kinderen) en de Nederlandse Dove Jongeren. Onder de naam Divers Doof werken ze op diverse gebieden samen.
Belangen van alle doven en slechthorenden
Alle belangenorganisaties hebben eigen taken om de belangen van hun doelgroep goed te bewaken en beschermen. Zonder goede voorlichting en lobby zou de toegankelijkheid voor auditief beperkten in het gevaar kunnen komen. Voorbeelden hiervan zijn het ontstaan van ondertiteling op televisie, meer beschikbare gebaren- en schrijftolken voor zowel privé- als werksituaties en natuurlijk de erkenning van Nederlandse Gebarentaal. Nederlandse Gebarentaal is in 2020 eindelijk erkend, na jarenlang hard werken en lobbyen vanuit Dovenschap met belangrijke ondersteuning van aangesloten organisaties.
Onlangs zijn er Tweede Kamerverkiezingen geweest. Er zijn aantal speciale stembureaus opgericht voor dove stemmers, met dove vrijwilligers, gebarenvaardige vrijwilligers en instructievideo’s.
Dankzij de actie van Dovenschap, stichtingen en dove vrijwilligers zijn er een aantal toegankelijkere stembureaus voor dove stemmers mogelijk gemaakt. In de toekomst zullen deze vaker opgezet worden bij andere stembureaus. Doven en slechthorenden hebben ook het recht om te stemmen en duidelijk te kunnen communiceren bij het stembureau.
Zo zijn er vele voorbeelden te noemen die hebben bijgedragen aan het toegankelijker en makkelijker maken van het leven van doven en slechthorenden door het bestaan van deze belangenorganisaties. Mooie initiatieven die bewijzen dat je door krachten te bundelen, altijd meer bereikt.