Ga naar de inhoud

Tijdens de corona crisis zagen supermarkten een enorme stijging in het aantal online shoppers. Om aan deze toenemende vraag te voldoen hebben veel supermarkten extra personeel in dienst genomen om het logistieke aspect van de online bestellingen te ondersteunen. Helaas hebben supermarkten niet gelet op de digitale toegankelijkheid van de apps die gebruikt worden om online boodschappen te doen. Hierdoor is het niet voor iedereen mogelijk om thuis via een app boodschappen te bestellen.

Klanten die, vanwege bijvoorbeeld een visuele beperking, gebruik maken van een schermlezer, lopen vaak tegen obstakels aan in de apps van supermarkten. Digitaal Toegankelijk.com bracht samen met Charissa Kalloe de digitale toegankelijkheid van 12 supermarkten in kaart. De apps die getest zijn, behoren toe aan supermarktketens Albert Heijn, Plus, Dirk, Lidl, Coop, Deen, Ekoplaza, Jumbo, Spar, Aldi, Hoogvliet en DekaMarkt. 

Charissa is zeer slechtziend en maakt daarom veel gebruik van Apple’s VoiceOver. Ze heeft de hindernissen die ze tijdens het gebruik van de schermlezer ondervindt gedeeld met het testteam. De testen zijn op basis van deze informatie afgenomen. Naast het feit dat ze haar ervaring gedeeld heeft, is ze ook verantwoordelijk voor 8 van de 12 testen.

Tijdens de test werd gekeken hoe de apps via Apple’s schermlezer VoiceOver te gebruiken zijn. Diverse aspecten van het online boodschappen doen kwamen aan bod, zoals het zoeken naar producten, het toevoegen van producten aan het winkelmandje en het daadwerkelijk bestellen. Voor een groep mensen vergen deze stappen nog altijd onnodig veel energie. Bij sommige supermarkten was het zelfs helemaal niet mogelijk om met behulp van een schermlezer de app te gebruiken. 

Appie App

Bij de app van Albert Heijn was vooral het begin verfrissend vergeleken met de andere apps. Zo zijn alle knoppen gelabeld op het beginscherm, waardoor deze goed voorgelezen worden. Het zoeken van een product gaat ook goed en tevens is het mogelijk om met VoiceOver het gezochte product toe te voegen aan de winkelmand. Bij het zoeken worden er suggesties gegeven op basis van de ingetypte karakters en ook dat werkt goed. De volledige productnaam, prijs en gewicht worden in één keer benoemd. Ook enkele productkenmerken en informatie worden benoemd.

De zigzagbeweging waarmee VoiceOver gebruikers normaalgesproken naar het vorige scherm kunnen gaan werkt helaas niet. Het was even zoeken naar de volledige productenlijst, maar uiteindelijk is deze gevonden onder het tabje ‘meer’ rechtsonderaan de pagina. Hier staat de knop producten met alle categorieën. De locatie van deze lijst is enigszins onlogisch en daardoor moeilijk te vinden.

Binnen de producten die hier staan, wordt netjes omschreven wat de gebruiker aantreft en voor welke prijs. Deze zijn weer makkelijk toe te voegen aan de winkelmand.

Het toevoegen aan de winkelmand kan op twee manieren. Als het product nog niet is toegevoegd, kan het toegevoegd worden door er dubbel op te klikken. Daarnaast kan de gebruiker het getal dat het aantal producten geeft omhoog vegen om een veelvoud van de producten aan de mand toe te voegen.

Al in het beginscherm staan onderaan 5 tabjes waar onder andere ook het boodschappenlijstje te vinden is. Als de knop ‘mijn lijstje’ geselecteerd wordt, wordt er opgelezen hoeveel producten er op het lijstje staan. Helaas werkt dit niet wanneer een andere knop, zoals ‘bonus’, aan wordt geklikt en daarna op ‘mijn lijstje’ wordt geklikt. Daarnaast worden prijzen opgelezen zoals ze ook gelezen worden en is er een totaalprijs vermeld.

Er is ook een knop met ‘recepten’. Als deze optie aangeklikt wordt en een vinger over het scherm bewogen wordt, lijkt het alsof de app denkt dat er wordt gescrold. Hierdoor kunnen de recepten niet aangeklikt worden. Als er vanaf boven steeds naar beneden geveegd wordt, kunnen de recepten wel aangeklikt worden. Al met al is de Appie van Albert Heijn heel goed te doen.

Conclusie

  • De knoppen zijn juist gelabeld
  • Zoekfunctie werkt goed
  • Productinformatie wordt in één keer opgenoemd
  • De zigzagbeweging werkt niet
  • Productenlijst moeilijk te vinden
  • Recepten kunnen niet gemakkelijk opgelezen worden

Plus

Bij de Plus app moet er eerst een supermarkt in de buurt aangeklikt worden en toestemming geven worden dat Plus de locatie gebruikt. Hierna verschijnt een scherm met een plattegrond waar verschillende plaatsen opgelezen worden. Helaas gebeurt er niets wanneer er op één van die plaatsen geklikt wordt. Helemaal links staat de ongelabelde knop ‘IC Close, mogelijk sluit’ die de gebruiker weer naar het beginscherm stuurt.

Na het kiezen van een supermarkt zonder te weten in welke plaats deze is, komt de gebruiker op het startscherm. Het eerste dat wordt opgelezen is een zoekveld. De zoekfunctie werkt naar behoren. 

De zoekresultaten geven ook een compleet beeld van het product. Dat wil zeggen, de naam, de prijs en het gewicht. De ingrediënten, voedingswaarde en allergieën worden voorgelezen door VoiceOver. Het vervelende is wel dat je eerst langs al deze informatie moet navigeren, voordat je de knop ‘toevoegen’ tegenkomt. Na het toevoegen verandert de ‘toevoegen’ knop in de ongelabelde knop ‘IC plus’, waarmee het aantal verhoogd kan worden. 

Onderaan de app staan verschillende tabjes die niet worden uitgesproken door VoiceOver. Als je één van die tabjes selecteert, vertelt VoiceOver wel wat er mogelijk staat. Helaas gaat dit alleen op voor de tab met de zoekfunctie. Bij de andere tabs zegt VoiceOver echter niets behalve dat het geselecteerd is. Hiermee kan een gebruiker van een schermlezer eigenlijk niets behalve op de gok een tab aanklikken.

Op de homepagina zie je producten die ervoor zorgen dat je boodschappen gratis worden bezorgd. Het zijn een aantal producten die horizontaal naast elkaar staan. Wanneer er doorheen genavigeerd wordt, wordt het volgende opgelezen:

‘Gratis bezorging, gratis bezorging, gratis bezorging, gratis bezorging, gratis bezorging.

Bij €10, bij 3 stuks, bij €10, bij €10, bij €10.

Aquarius, Capri-sun en Fuze Tea, Leffe, Hertog-Jan, Corona en Hoegaarden, Lay’s Oven, Sun Breaks, Snack a Jacks en Quaker Cruesli en nog 2 productgroepen.’

VoiceOver leest het per regel of rij terwijl het setjes van 5 zijn. Wat heel verwarrend is.

Screenshot van de app van Plus
Op de homepagina staat er op een gegeven moment ook ‘veilig boodschappen doen’. Hier vind ik informatie over boodschappen doen ivm de huidige corona situatie. Als er op de knop ‘meer informatie’ wordt gedrukt, wordt de gebruiker naar de website geleid. Dit werkt goed.

De zigzag functie werkt de ene keer wel en de andere keer niet. Als er, ‘IC nav close’ knop staat of ‘IC arrow left mogelijk vorige’, om een scherm af te sluiten, werkt het niet. Als er een knop ‘ aanbiedingen terug knop’ staat, werkt het wel. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de knop de ene keer wel is gelabeld en de andere keer niet.

Er bestaat ook een optie om met de microfoon zoekopdrachten in te geven. Helaas stopte VoiceOver toen ik dit aanzette. Deze optie is in combinatie met VoiceOver helaas niet te doen.

Naast dat het beginscherm erg rommelig is, is het dus wel mogelijk om via een omweg producten in het winkelmandje te krijgen. Het is te doen, maar of het ook echt handig is, is de vraag.

Conclusie

  • Opstarten van de app gaat moeizaam met VoiceOver
  • Bij veel (belangrijke) knoppen ontbreekt een label
  • Zoekfunctie werkt naar behoren
  • Productinformatie wordt in het geheel opgelezen
  • Producten toevoegen aan het mandje gaat moeilijk
  • Acties zijn niet toegankelijk
  • De voice functie is niet bruikbaar in combinatie met een schermlezer

Dirk

Na het openen van de Dirk app wordt direct een melding weergegeven om toestemming te geven voor mijn locatie. Hierna verschijnt een plattegrond te zien om de dichtstbijzijnde winkel te kiezen. Na de ervaring met de Plus app is gekozen om direct naar het eind te scrollen. Onderweg komt de gebruiker de knop ‘Dit is mijn Dirk’ tegen.

Het welkomstbericht vormt direct een uitdaging. Als naar links of rechts geveegd wordt, leest de schermlezer op dat de gebruiker niet verder kan, terwijl er zichtbaar is dat er meerdere pagina’s zijn. De gebruikelijke methode om door zo’n slider te navigeren, met drie vingers, werkt hier niet. Een alternatieve manier van dubbel tikken en vasthouden werkt wel. Dit geeft wel aan hoe weinig toegankelijk de Dirk app is.

Hierna komt het beginscherm, dat begint met een knop die niet gelabeld is. Als daar op geklikt wordt blijkt het de boodschappenlijst te zijn. Naast de ongelabelde knop, wordt ‘0’ dus wat er in het lijstje terecht komt.dus dat is dan wat er in het lijstje terecht komt.

Na verder navigeren worden er 2 knoppen gevonden om producten te zoeken, namelijk ‘home search icon Dirk’ en ‘Home speech icon Dirk’. Als de zoekfunctie met stem geopend wordt, wordt de VoiceOver stem ook weer gedempt en is deze stem niet meer te horen. Dit werkt dus niet.

De normale zoekfunctie werkt prima en laat ook weer de suggesties zien. In de Dirk app wordt een geheel bedrag weer in delen opgesplitst. Daarnaast wordt ook het gewicht benoemd bij het product. Door middel van de ‘plus icon mogelijk voeg toe’ knop, kan het product worden toegevoegd aan mijn lijst. Als hetzelfde product nogmaals toegevoegd moet worden, blijkt dit een stuk lastiger te zijn. Tijdens het heen en weer navigeren wordt de ‘plus icon’ de ene keer wel en de andere keer niet voorgelezen.

De ingrediënten, voedingswaarde en omschrijving worden wel goed weergegeven.

De zigzag functie werkt hier ook niet. De tabs onderaan het beginscherm worden goed voorgelezen door VoiceOver. Tevens is de folder ook niet toegankelijk in de Dirk app.

Als er gekozen wordt voor de tab producten, worden eerst allerlei categorieën opgelezen. Na het selecteren van een desbetreffende categorie, wordt de gebruiker opnieuw verplicht om met VoiceOver te navigeren door alle andere categorieën om naar de producten te gaan die binnen de gekozen categorie behoren. Behoorlijk omslachtig dus.

Eenmaal aangekomen bij de producten, wordt alles afzonderlijk voorgelezen door VoiceOver. De productnaam, 3 en daarna 65 een ‘plus icon’ en daarna 500ml. Allemaal informatie die in één regel zou kunnen. Door het op te splitsen in 3 of 4 keer navigeren wordt het zeer onduidelijk voor gebruikers van schermlezers.

De zoekfunctie werkt goed, de tabs onderaan zijn ook gelabeld helaas is de rest van de app niet prettig om mee te werken.

Conclusie

  • Supermarkt kiezen gaat moeizaam
  • Het welkomstbericht is niet toegankelijk
  • Bij veel knoppen ontbreekt een label
  • De voice functie is niet bruikbaar in combinatie met een schermlezer
  • De zoekfunctie werkt goed
  • De zigzagfunctie werkt niet
  • De folders kunnen niet voorgelezen worden
  • Het vinden van producten gaat moeizaam
  • Productinformatie wordt regel voor regel voorgelezen

Lidl

Het lijkt erop dat de gebruiker verplicht wordt om een filiaal te kiezen om gebruik te maken van de Lidl app. Dit lukt tijdens de test echter niet en maakt de app daarom niet bruikbaar voor mensen met een schermlezer.

Coop

De Coop supermarkten app begint ook met een welkomstbericht met verschillende pagina’s. Hierbij is er ook een slider, maar deze slider werkt niet in combinatie met VoiceOver. Gelukkig werkt de functie om met 3 vingers naar links te vegen wel, waarna de knop ‘ontdek onze app’ verschijnt.

Bij het selecteren van een product, wat redelijk soepel gaat, komt nog een struikelblok aan het licht. De prijzen worden omgekeerd opgelezen. €1,80 wordt opgelezen als 80 en 1, wat zorgt voor veel verwarring. Als er op de knop ‘knop mogelijk voeg toe’ geklikt wordt, krijgt de gebruiker geen feedback of er wel of niet iets in het mandje zit.

Er verschijnt een melding die het belang van het kiezen van de juiste supermarkt toelicht. De knop ‘kies supermarkt’ en zorgt voor een lijst met alle Coop winkels. Ook is hier een zoekfunctie op postcode beschikbaar. De app laat de dichtstbijzijnde Coop supermarkt zien, waarna deze geselecteerd kan worden. Dit gaat een stuk eenvoudiger dan bij Lidl waar praktisch onmogelijk is om een filiaal te kiezen. 

De tabs onderaan de app worden ook goed voorgelezen. Rechtsonder wordt de winkelmand voorgelezen. Dit werkt super! 

Producten in de aanbieding staan onder het tabje aanbiedingen. Het lijkt erop dat dit wordt voorgelezen. Ook hier wordt steeds weer een losse regel voorgelezen, eerst de productnaam daarna het gewicht of aantal en daarna de oude prijs en vervolgens de actieprijs. Het is dus wel veel vegen, maar het werkt wel!

Over het algemeen werkt de Coop app goed, zeker in vergelijking met apps van andere supermarkten. Veel zaken doen het goed met VoiceOver. Het testteam is positief verrast!

Conclusie

  • Het welkomstbericht is niet toegankelijk
  • Prijzen worden omgekeerd voorgelezen
  • Gebruiker krijgt geen feedback als een product aan de winkelmand is toegevoegd
  • Filiaal kiezen gaat soepel
  • De winkelmand wordt opgelezen
  • Producten in de aanbieding worden per regel voorgelezen in plaats van per product

Deen

De volgende supermarkt in het onderzoek is Deen. Deze supermarkt heeft vooral vestigingen in Noord-Holland, maar daarbuiten ook enkele winkels in Flevoland, Utrecht, Gelderland en Overijssel. Het startscherm van de app is al direct niet toegankelijk. De vier elementen die het scherm vullen (boodschappen, bloemen, vers en acties) zijn met Apple’s VoiceOver niet te gebruiken. Daarnaast kan er niet gescrold worden naar de opties onder deze vier categorieën. 

Om boodschappen te doen, moet er dus gebruik worden gemaakt van het (ongelabelde, dus onuitspreekbare) hamburger menu of het menu onderin de app. Het onderscheid dat de app maakt tussen boodschappen, vers en biologisch zorgt voor verwarring, ook voor app gebruikers zonder visuele beperking. Bij de optie ‘vers’ is het heel moeilijk om te navigeren. Zo kent dit gedeelte geen overzicht van categorieën, maar bestaat het uit verschillende losse pagina’s met vlees- en visproducten.

De zoekfunctie is een uitkomst voor het vinden van producten. Echter is het niet mogelijk om, wanneer een product gevonden is, deze vanuit dit scherm toe te voegen aan het winkelmandje. Ook de zigzagbeweging werkt niet in de app. Daarnaast zijn de knopen niet gelabeld, waardoor deze door VoiceOver ingevuld worden. De folders zijn als afbeeldingen geüpload, waardoor deze ook niet met een schermlezer gelezen kunnen. 

Het was tijdens de test vrijwel onmogelijk om het boodschappenlijstje compleet te krijgen. De app van Deen is onbruikbaar met een schermlezer.

Conclusie

  • Het beginscherm is, met uitzondering van de zoekfunctie, niet te gebruiken met een schermlezer
  • Bij veel knoppen ontbreekt een label
  • De indeling van de productcategorieën is onlogisch
  • Producten kunnen moeilijk toegevoegd worden
  • De folders zijn niet leesbaar

Ekoplaza

De app van Ekoplaza leverde helaas geen betere resultaten op. De algemene navigatie met VoiceOver gaat moeizaam. De overzichtspagina’s waar producten op staan zijn praktisch niet te gebruiken. Dit komt vooral doordat het niet duidelijk is wanneer een product in het winkelmandje zit. De schermlezer is niet in staat om dit op te lezen. Daarnaast worden prijzen opgebroken, de hele euro’s en centen worden apart opgelezen. Dit is op zich niet verschrikkelijk (helaas ook niet zeldzaam in apps), wanneer er een oude prijs en een actieprijs naast elkaar staan wordt het pas echt onduidelijk. Neem de schermafbeelding hieronder. De schermlezer leest hier eerst ‘1’ op, gevolgd door ‘2’ en ‘99’ waarna de schermlezer eindigt met 25. 

Screenshot van de app van Ekoplaza

Het is onmogelijk om op te maken wat de prijs van producten is. Daarnaast wordt ieder onderdeel van een product (zelfs het productnummer) los opgelezen. Hierdoor weet een gebruiker niet welke prijs bij welk product hoort. De app van Jumbo laat zien hoe het anders kan, door zowel het gewicht, de prijs en de naam van een product in één keer op te lezen. 

Verder zijn diverse knoppen niet gelabeld, waardoor veel standaard functies niet te gebruiken zijn voor mensen met een visuele beperking. Denk aan het bepalen van het aantal producten in een mandje of een product als favoriet bewaren. Tijdens de test werd er vaak een doodlopend punt van de app bereikt, doordat ook hier de zigzagbeweging niet werkt waardoor gebruikers niet naar een vorig scherm kunnen springen. 

De gebruikservaring van de app van Ekoplaza met een schermlezer was helaas niet beter dan bij de app van Deen. 

  • De algemene navigatie gaat moeizaam
  • Productpagina’s zijn niet te gebruiken
  • Prijzen worden omgekeerd voorgelezen
  • Productinformatie wordt per regel opgelezen
  • Bij veel knoppen ontbreekt een label

Jumbo

Na kleinere ergernissen en moeilijkheden bleek de app van de Jumbo beter te werken dan eerdere supermarkten uit de test. Om de app te gebruiken moeten gebruikers namelijk inloggen of een winkel kiezen. De knop die gebruikt wordt om een specifieke winkel te kiezen is om te beginnen niet gelabeld. Daarnaast is het niet mogelijk om een winkel te zoeken zonder locatievoorzieningen aan te zetten, wat zonder schermlezer wel mogelijk is. 

Overige knoppen zijn beter gelabeld en daardoor gemakkelijker te gebruiken. De grootste plus van Jumbo zit hem in het feit dat producten in het geheel voorgelezen worden, dus inclusief prijs, gewicht en naam. Helaas is de knop voor het toevoegen van een product aan de winkelmand niet gelabeld, waardoor deze op de gok gebruikt moet worden.

In de app geeft Jumbo de veelbelovende optie om via spraak boodschappen te bestellen. Dit geeft aan dat Jumbo het belang van digitale toegankelijkheid inziet. Helaas was deze functie op het moment van de test niet bruikbaar. 

Over het algemeen is de online winkelervaring van Jumbo redelijk toegankelijk. Toch zijn er ook voor deze supermarktketen nog steeds verbeterpunten.

Conclusie

  • Het kiezen van een filiaal gaat moeizaam
  • Knoppen zijn redelijk goed gelabeld
  • Productinformatie wordt in het geheel opgelezen
  • Knop voor het toevoegen van producten is niet gelabeld
  • De voice functie is niet bruikbaar in combinatie met een schermlezer

Spar 

De enige Nederlandstalige app van Spar in de App Store, Spar City, was ten tijde van de test niet te gebruiken. Om de app te kunnen gebruiken moet de gebruiker een account aanmaken. Dit was vanwege een foutmelding niet mogelijk.

Aldi

De app van Duitse prijsvechter Aldi is helaas niet zo toegankelijk. Net als bij andere supermarkten zijn veel knoppen niet gelabeld, zoals de knop om producten aan het boodschappenlijstje toe te voegen, en worden aanbiedingen als afbeeldingen geüpload zonder dat ze van een alternatieve beschrijving voorzien zijn. Dit maakt het begrijpen van de app met behulp van een schermlezer niet gemakkelijk. 

Screenshot van de app van AldiHelaas blijft het gebruik van afbeeldingen niet beperkt tot alleen de aanbiedingen. Ook de grote banner ‘Belangrijke informatie’ leidt naar een onleesbare afbeelding waarin belangrijke informatie omtrent het coronavirus staat. Voor mensen met een visuele beperking is het via de app dus niet mogelijk om regels en restricties omtrent winkelen in de supermarkt op te vragen.

Het samenstellen van een boodschappenlijstje gaat niet zonder slag of stoot. De producten zijn onderverdeeld in categorieën als ‘verse groente en fruit’ en ‘Aziatisch assortiment’, maar niet in subgroepen. Hierdoor moeten 6 pagina’s doorzocht worden om tomaten te vinden. Doordat de knop voor zoeken niet gelabeld is, wordt handmatig zoeken naar producten de gebruiker niet makkelijk gemaakt.

Het is wel mogelijk om met een schermlezer boodschappen te bestellen bij de Aldi, maar de winkelervaring is verre van prettig.

Conclusie

  • Bij veel knoppen ontbreekt een label
  • Afbeeldingen zijn niet voorzien van een alternatieve beschrijving
  • Belangrijke informatie omtrent corona kan niet voorgelezen worden
  • Boodschappenlijstjes samenstellen gaat moeizaam

Hoogvliet

Na het opstarten van de app van Hoogvliet komen enkele informatieve berichten in het scherm. De knoppen om naar het volgende bericht te gaan zijn niet gelabeld, gelukkig vult VoiceOver deze in met ‘mogelijk pijl naar rechts’. De app kan met en zonder account gebruikt worden. Helaas is het niet mogelijk om een winkel te selecteren wanneer de schermlezer geactiveerd is. Hierdoor is de app per definitie niet te gebruiken zonder account voor gebruikers met een schermlezer. 

Screenshot van de app van Hoogvliet

Als de schermlezer wordt uitgezet, de app geconfigureerd wordt en de schermlezer weer geactiveerd wordt is deze wel te gebruiken. Onderstaand scherm is het eerste dat gebruikers van de app horen.

Het zoekveld werkt naar behoren, de overige onderdelen van het startscherm helaas niet. Om te beginnen kan de schermlezer niets herkennen van het scherm, omdat de reclame van de bananen en de knoppen en banners daaronder niet gelabeld zijn. Daarnaast is het niet mogelijk om naar de onderdelen hieronder te scrollen, wat voor gebruikers zonder schermlezer wel mogelijk is. 

De zoekfunctie werkt wel, waardoor er wel producten gezocht kunnen worden. Helaas laat Hoogvliet hier ook veel steken vallen. Zo is de knop die gebruikt wordt om producten aan het winkelmandje toe te voegen is niet gelabeld. Productinformatie is gekoppeld, waardoor deze in één rits wordt opgelezen. Dit zorgt ervoor dat het duidelijker is welke prijs bij welk product hoort en zijn andere eigenschappen makkelijker aan het product toe te kennen. De prijs wordt echter omgekeerd opgelezen, zo kost een pak cherry tomaten 49,1 in plaats van 1,49. 

In het boodschappenlijstje is het met een schermlezer niet mogelijk om het aantal producten naar boven aan te passen, slechts naar beneden. 

De boodschappen app van Hoogvliet is niet met een schermlezer te gebruiken. Ook wanneer de schermlezer tijdelijk wordt uitgeschakeld zodat de app wel gebruikt kan worden, blijft het zeer moeizaam om hier digitaal boodschappen te doen.

Conclusie

  • Het startscherm kan niet bediend worden
  • Bij veel knoppen ontbreekt een label
  • Het selecteren van een winkel is niet mogelijk met schermlezer
  • De zoekfunctie werkt naar behoren
  • Prijzen worden omgekeerd opgelezen
  • Functies van het boodschappenlijstje werken niet

DekaMarkt

Bij de app van DekaMarkt verschijnt een zelfde slider als in de app van Dirk. Deze slider werkt niet op de traditionele manier, wel met de alternatieve methode. Dit is uiteraard alles behalve toegankelijk. Gebruikers die deze alternatieve methode niet kennen, zullen de app verlaten zonder deze te kunnen gebruiken. 

De slider op het beginscherm van de app kan niet worden voorgelezen. Niet alleen staan hier aanbiedingen, ook de belangrijke maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus worden hier vermeld. Deze zijn voor gebruikers van VoiceOver dus niet te begrijpen.

Een ongelabelde knop ‘speech item Deka knop’ wijst de gebruiker op de mogelijkheid om via de microfoon boodschappen te bestellen. Helaas is ook bij Dekamarkt deze functie niet beschikbaar. Na enig navigeren blijkt dat dit niet de enige knop is die niet is voorzien van een label. Bij vrijwel iedere knop moet VoiceOver invullen wat de functie van de knop is, zo ook bij het toevoegen van een product aan het boodschappenlijstje. Gebruikers krijgen ook geen feedback als er een product is toegevoegd. Omdat de boodschappenlijst gelabeld is als ‘knop’ is het ook moeilijk om deze lijst te vinden.

Eenmaal in het boodschappenlijstje wordt het de gebruiker wel makkelijker gemaakt. Producten die hier staan worden in het geheel voorgelezen en hier is een goed-werkende zoekfunctie beschikbaar.

Al met al is de app van DekaMarkt zeer moeilijk te gebruiken met een schermlezer.

Conclusie

  • Het welkomstscherm is niet toegankelijk
  • De afbeeldingen kunnen niet worden opgelezen
  • Bij veel knoppen ontbreekt een label
  • De voice functie is niet bruikbaar in combinatie met een schermlezer
  • Geen feedback wanneer een product is toegevoegd aan het mandje

Online boodschappen doen met een schermlezer

De resultaten van het onderzoek zijn eigenlijk schokkend. Zo zijn apps van meerdere landelijke supermarktketens niet te gebruiken via een schermlezer, waardoor deze voor een grote groep blinden en slechtzienden niet toegankelijk zijn. Het is duidelijk dat er tijdens het creëren van de apps geen rekening is gehouden met deze groep. Standaardfuncties die niet werken blijken eerder regel te zijn dan uitzondering. Ook wordt er verzaakt om een van de meest simpele mogelijkheden voor een toegankelijke app in te zetten; het labelen van knoppen. 

Er was niet één app die een optimale gebruiksvriendelijk bood. Wel waren er twee apps die boven de andere uitsteken. De supermarkt die de test ‘gewonnen’ heeft is Coop supermarkten, gevolgd door de apps van Jumbo en Albert Heijn. Echter, uit het onderzoek blijkt dat beide apps talloze verbeterpunten kennen.

Digitale toegankelijkheid voor apps

Eerder schreven we al dat het internet slecht toegankelijk is voor blinden en slechtzienden. Dit onderzoek wijst uit dat ook alledaagse taken als boodschappen doen online niet voor iedereen even eenvoudig zijn. In de praktijk zijn de struikelblokken die hierboven beschreven zijn vaak eenvoudig op te lossen. 

Het belangrijkste aspect bij het ontwikkelen van digitale producten is de gebruikservaring van mensen met een beperking. Door dit in de praktijk te laten testen zijn bedrijven en (semi)overheidsorganisaties zeker van de toegankelijkheid van apps en websites. Om direct aan de slag te kunnen kan dit artikel met praktische tips voor het optimaliseren van websites voor gebruikers van schermlezers gebruikt worden. Via onderstaande knop is het mogelijk om direct contact op te nemen met specialisten van Digitaal Toegankelijk.com voor advies op maat.

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.