’Een beeld zegt meer dan duizend woorden’. Vandaag de dag worden we overspoeld met informatie via socialmedia-berichten, WhatsAppjes en mails. Hoe zorg je als socialmedia-gebruiker dat je toch de aandacht van je doelgroep trekt? Het gebruik van emoji’s kan hierbij helpen.
Emoji’s vallen namelijk op omdat ze van lopende tekst afwijzen. Een droge zin of paragraaf trekt minder onze aandacht dan een aantal kleurrijke emoji’s. Dit is één van de redenen waarom het internet vol staat met emoji’s.
Daarnaast worden de kleine pictogrammen ook gebruikt door socialmedia-gebruikers en webredacteuren om informatie over te brengen. Een emoji kan vaak sneller geïnterpreteerd worden dan een zin tekst.
Er is echter ook een keerzijde aan het gebruik van emoji’s op social media en websites. Onjuist gebruik van emoji’s kan zorgen voor ontoegankelijkheden. In dit artikel bespreken we vier ‘best practices’ voor toegankelijk gebruik van emoji’s. Zo zorg je ervoor dat je niemand buitensluit op social media of op je website.
1. Emoji’s versus leestekens
Het is goed om dit artikel te beginnen met een onderscheid tussen emoji’s en leestekens. In het onderstaande screenshot is een voorbeeld van een emoji te zien. Deze kleine afbeeldingen worden door schermlezers ‘voorgelezen’, zodat de informatie uit de emoji ook voor blinden en slechtzienden toegankelijk is. Deze vorm van emoji’s is dus toegankelijk.
Aan de andere kant van het spectrum staan emoji’s op basis van leestekens, zoals 🙂 of :D. Deze vorm van emoji’s stamt uit de start van het internet, toen emoji’s op basis van kleine afbeeldingen nog lang niet mogelijk waren. De leestekens vormen een gezichtsuitdrukking. Dit teken 🙂 vormt bijvoorbeeld een glimlach en 🙁 staat voor verdriet. Omdat schermlezers en browsers deze vorm van emoji’s niet herkennen, zijn deze minder toegankelijk.
In het screenshot hierionder is deze emoji: 🎉 te zien, onder gebruikers van schermlezers beter bekend als ‘party popper’ of ‘feestknaller’ in het Nederlands. In het LinkedIn-bericht van Digitaal Toegankelijk is deze emoji gebruikt om nadruk te leggen op de feestelijke aard van het bericht.
2. Gebruik emoji’s als aanvulling, niet als vervanging
Wanneer je op een mobiele telefoon typt, geven sommige apparaten de mogelijkheid om het huidige woord te vervangen door een emoji. Handig, want dit scheelt de ontvangende partij lezen.
Toegankelijk gebruik van emoji’s leert dat we emoji’s niet moeten gebruiken als vervanger van woorden of zinnen, maar als aanvulling. Omdat schermlezers een emoji altijd op dezelfde manier oplezen, kan het zijn dat de toegankelijke naam van de emoji niet overeenkomt met de boodschap die je wilt overdragen.
Zelf gebruik ik bijvoorbeeld regelmatig de 🙏 emoji om dank te uiten aan collega’s. Deze emoji wordt opgelezen als ‘gevouwen handen’, wat wellicht niet bij iedereen dezelfde associatie oproept. Voor sommigen kan dit bijvoorbeeld refereren naar bidden of een high-five. Het zou in dit geval het beste zijn om een bericht te sturen als ‘bedankt 🙏’, in plaats van alleen de emoji.
3. Gebruik emoji’s als uitroeptekens
Omdat schermlezers de toegankelijke naam van emoji’s oplezen, wil je het liefst zo min mogelijk emoji’s gebruiken. Ik heb de keuze om een rij met emoji’s over te slaan, maar een schermlezer leest alle emoji’s achter elkaar op. Gebruik emoji’s daarom als leestekens, gebruik er maar 1 per zin.
In onderstaande video laat Ed zien hoe hij zijn telefoon en schermlezer gebruikt. Hij is niet te spreken over gebruik van meerdere emoji’s achter elkaar: “Wat super irritant is als mensen heel veel dezelfde emoticons achter elkaar plaatsen.” Zegt Ed in de video. “Dan krijg je ‘gezicht dat op de grond rolt van het lachen’ en dan doen ze dat twintig keer, maar dan blijft ’ie ook voorlezen als je ’m niet onderbreekt.”.
Klik voor een transcript van deze video.
4 Houd rekening met kleurcontrast van emoji’s
De regels van digitale toegankelijkheid gelden ook voor niet-tekstuele contenet, zoals emoji’s. Houd er daarom rekening mee dat emoji’s ook moeten voldoen aan de WCAG-criteria rondom digitale toegankelijkheid.
In dit geval betekent dit dat emoji’s genoeg moeten contrasteren ten opzichte van de achtergrondkleur (WCAG 1.4.11). Wees hier dus op bedacht wanneer je emoji’s verwerkt in websites, apps of social media berichten. Lees meer over het testen van kleurcontrast voor toegankelijkheid.
Er is ontzettend veel gezegd en geschreven over digitale toegankelijkheid door auteurs die zelf geen ervaringsdeskundige zijn, waaronder ikzelf. Daarom is het artikel dat Marrit eerder schreef voor Digitaal Toegankelijk waardevol. In het artikel ‘Hoe ervaren blinden en slechtzienden emoji’s?’ gaat zij dieper in op haar ervaring.
