Waarom digitale toegankelijkheid voor ouderen juist nu van extra groot belang is

Nu van iedereen wordt verwacht zo veel mogelijk thuis te blijven en afstand te houden om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, is er een zichtbare stijging te zien in de vraag naar online producten en diensten.

Alhoewel de meeste mensen bekend zijn met het online regelen van bankzaken, online shoppen, het bestellen van boodschappen of het consumeren van online nieuws, geldt dit niet voor iedereen. Voor een aanzienlijk deel van de Nederlandse samenleving is dit namelijk de eerste keer dat zij dit op deze manier doen en daarom is het juist nu van extra groot belang om hier rekening mee te houden.

Veel ouderen zijn nu genoodzaakt om boodschappen en andere zaken online te regelen

Ongeveer een vijfde van de Nederlandse bevolking valt in de categorie 65 jaar of ouder. Het is bekend dat ouderen tot de risicogroep van het coronavirus behoren en in deze tijden extra voorzichtig moeten zijn. Deze groep moet daarom zo min mogelijk de deur uit gaan om contact met anderen zo veel mogelijk te vermijden. Dit zorgt ervoor dat zij genoodzaakt zijn om bijvoorbeeld de boodschappen en andere zaken online te regelen.

Ongeveer 95% van de 65 tot 75 jarigen heeft de beschikking over internettoegang. Ongeveer 80% van deze leeftijdsgroep maakt ook daadwerkelijk actief gebruik van het internet voor bijvoorbeeld zaken als het versturen en ontvangen van e-mails en het opzoeken van informatie over goederen en diensten. Dit betekent ook dat ongeveer 20% van deze groep voorheen niet actief gebruik maakte van het internet, maar hiertoe nu wel meer verplicht is. Daarom is het juist nu van een nog groter belang om het internet toegankelijker te maken.

In de leeftijdsgroep 75 jaar of ouder beschikt iets minder dan 80% over toegang tot het internet. Iets meer dan de helft van deze leeftijdsgroep gebruikt het internet voor het versturen en ontvangen van e-mails. Maar liefst 50% van de 75-plussers maakt gebruik van het internet voor het opzoeken van informatie over goederen en diensten. Bij elkaar opgeteld komt dat uit op een behoorlijke groep ouderen die nu genoodzaakt zijn om (voor het eerst) actief gebruik te maken van het internet, maar is de digitale wereld wel toegankelijk genoeg voor deze groep ouderen? 

Wat gebeurd er als we ouder worden?

Alhoewel het ouderdomsproces verschilt per individu, krijgt iedereen hier vroeg of laat mee te maken. Denk hierbij aan de vermindering van het zicht, het gehoor maar ook het geheugen. Tijdens het ontwerp en de ontwikkeling van een website is het van belang om de gevolgen van het ouderdomsproces te begrijpen en hier rekening mee te houden. 

Zicht

Vanaf ongeveer 40 jaar begint het gezichtsvermogen te verslechteren. De lens in de oog lijdt aan “presbyopie”, een oogafwijking waarbij het lezen van kleinere letters moeilijker gaat en het zicht van voorwerpen die dichtbij zijn achteruit gaat. Helaas krijgen wij hier allemaal mee te maken. Deze oogafwijking zorgt er dus ook voor dat het lezen van teksten op internetpagina’s lastiger gaat en dan met name op de internetpagina’s waar er geen rekening is gehouden met de digitale toegankelijkheid. Uit onderzoek is gebleken dat er helaas nog veel websites slecht toegankelijk zijn voor blinden en slechtzienden.

Het zicht van kleur neemt ook af naarmate we ouder worden. Dit komt omdat ouderen in vergelijking met jongeren slechts een derde van het licht opnemen. Daarnaast gebruiken websites nog vaak een te laag kleurcontrast, wat het lastig maakt om een onderscheid te maken tussen tekst, achtergrond en vormen op een internetpagina.

Gehoor

Ook het gehoor neemt af als gevolg van ouderdom. Wanneer dit gebeurd verschilt per persoon, maar bij sommige mensen begint het gehoor al af te nemen vanaf hun dertigste. Slechthorendheid zorgt er onder andere voor dat het moeilijker is om zeer hoge en zeer lage frequenties te detecteren. Een nadeel voor veel ouderen is dat zij geen gebarentaal kunnen. De meesten waren tenslotte niet altijd doof of slechthorend. Hier moet dus goed op worden gelet in een digitaal toegankelijke wereld. 

Geheugen

Het geheugen bestaat uit verschillende onderdelen, welke helaas ook te maken krijgen met afname door ouderdom. Gelukkig geldt dit niet voor alle onderdelen van het geheugen. Zo blijft het procedureel geheugen meestal goed werken. Dit gedeelte van de hersenen onthoudt hoe we bepaalde acties moeten doen.

Helaas kan het kortetermijngeheugen wel afnemen. Met als gevolg dat bijvoorbeeld het aanleren van nieuwe vaardigheden lastiger gaat. Zeker wanneer er een bepaalde mate van complexiteit bij betrokken is, zoals dat in de (onbekende) digitale wereld nog wel eens het geval is. Ook het prospectief geheugen (onthouden om bepaalde taken uit te voeren in de toekomst) kan afnemen naarmate we ouder worden.

Houd rekening met de digitale toegankelijkheid voor ouderen

Om de digitale toegankelijkheid voor ouderen te vergroten is het belangrijk om met een aantal zaken rekening te houden tijdens het ontwerp en de ontwikkeling van een website. Denk aan de navigatie van website en de zichtbaarheid van de tekst, maar ook zaken als foutmeldingen mogen niet worden vergeten. Zo kunnen ouderen moeite hebben met de context van een foutmelding of het lezen van de tekst, waardoor zij niet begrijpen wat ze fout doen en hoe ze dit moeten oplossen. Foutmeldingen moeten eenvoudig te begrijpen zijn en er moet duidelijk worden geformuleerd wat er fout gaat en hoe dit kan worden verholpen. Denk bijvoorbeeld aan het invullen van een online formulier, wat niet altijd even gemakkelijk gaat.

Wat betreft de navigatie wordt er soms nog wel eens vergeten dat online navigeren voor ouderen en mensen met een beperking een hele opgave kan zijn. Houdt hier daarom rekening mee door gebruik te maken van eenvoudige en goed zichtbare navigatieknoppen en zorg ervoor dat belangrijke informatie en taken overzichtelijk op een pagina wordt weergegeven. Wanneer taken over meerdere pagina’s worden verdeeld kan dit er namelijk toe leiden dat ouderen met een verminderd geheugen moeite hebben om een taak in zijn geheel te voltooien. 

Een digitaal toegankelijke wereld voor iedereen

Het coronavirus en de maatregelen tegen verspreiding hiervan zorgen voor een toename van de behoefte naar een digitaal toegankelijke wereld. Websites en applicaties beginnen de belangrijkste bron te vormen voor het verkrijgen van producten en diensten. We zijn hard op weg naar een digitaal toegankelijke wereld voor iedereen, maar er zijn nog steeds verbeterpunten. Waaronder het aantal websites dat momenteel nog te weinig heeft gedaan aan de digitale toegankelijkheid.

In de praktijk blijkt dat de omschakeling naar een digitaal toegankelijke websites vrij complex is. Daarom helpen wij jou op dit gebied graag verder op weg. Neem gerust contact met ons op of kijk in onze online kennisbank.