Ga naar de inhoud

Wat hebben stichtingen, eenmanszaken en multinationals gemeen? Vrijwel iedere organisatie doet aan externe communicatie om nieuwe klanten, donateurs of doelgroepen aan te trekken. Maar waarom zou je de grootte van de potentiële doelgroep beperken door content te creëren die niet toegankelijk is? Nederland kent zo’n 4 miljoen mensen met een beperking, hoe optimaliseer je externe communicatie voor deze groep?

Eerder schreven we al praktisch tips over toegankelijke websites, webshops en apps. In dit artikel lees je praktische tips voor toegankelijke social media content. 

Alternatieve beschrijvingen

De gemiddelde social media gebruiker ziet tientallen berichten per ‘scroll-sessie’ voorbij komen. Hoe zorg je ervoor dat jouw bericht eruit springt tussen al die anderen? Het gebruik van bijzondere afbeeldingen kan ervoor zorgen dat jouw post opvalt. Maar hoe zorg je dat iedereen uit je doelgroep jouw afbeelding daadwerkelijk kan ‘zien’?

Social media gebruikers met een visuele beperking zijn vaak afhankelijk van schermlezers, die de inhoud van het scherm aan de gebruiker oplezen. Een bekend voorbeeld hiervan is Apple’s VoiceOver. Tekstuele inhoud wordt voorgelezen via deze software, maar schermlezers kunnen geen afbeeldingen ‘lezen’. Om afbeeldingen leesbaar te maken wordt een alternatieve beschrijving toegevoegd aan afbeeldingen. Hierin staat een korte beschrijving van de afbeelding. In dit artikel lees je tips voor het schrijven van alternatieve beschrijvingen

1.1 Alternatieve beschrijving toevoegen op Facebook

Visuele content kan op Facebook eenvoudig worden voorzien van een alternatieve beschrijving. Wanneer je een foto upload kun je klikken op ‘Bewerken’. Na deze actie komt de door Facebook automatisch gegenereerde alternatieve beschrijving te voorschijn. Deze kun je vervolgens zelf aanpassen met de knop ‘Gegenereerde alt-tekst overschrijven’. 

Screenshot van Facebook waarin je ziet waar je alternatieve tekst kunt toevoegen aan een afbeelding

Ook voor bestaande foto’s is het mogelijk om een alternatieve beschrijving toe te voegen. Als de foto geopend is kun je via het ‘drie bolletjes menu’ klikken op ‘Alt-tekst wijzigen’. Vervolgens zijn dezelfde stappen mogelijk als nieuwe foto’s toegewezen krijgen.

1.2 Alternatieve beschrijving toevoegen op Instagram

De stappen voor het toevoegen van een alternatieve beschrijving aan foto’s op Instagram zijn vergelijkbaar met hoe het werkt op Facebook. Bij nieuwe foto’s kunnen gebruikers na het kiezen van een filter klikken op ‘Geavanceerde instellingen’ onderaan het scherm. Hier verschijnt de optie ‘Alternatieve tekst schrijven’

Ook op Instagram is het mogelijk om bestaande foto’s te voorzien van een alternatieve beschrijving. Dit doe je door naar een foto te gaan, te klikken op het ‘drie bolletjes menu’, te klikken op ‘Bewerken’ en vervolgens ‘Alternatieve tekst bewerken’ te selecteren. 

1.3 Alternatieve beschrijvingen toevoegen op LinkedIn

Ook op het zakelijke sociale platform kunnen gebruikers toegankelijke foto’s uploaden. Dit kan (bij de desktop versie) via het bewerken van foto’s. Bij nieuwe foto’s verschijnt de knop ‘Alternatieve tekst toevoegen’ bij in uploaden van de foto. Voor bestaande foto’s wordt deze optie vanzelf getoond wanneer een foto bewerkt wordt. 

Screenshot van een LinkedIn bericht waarop de optie om alt tekst toe te voegen

Het plaatsen van de juiste alternatieve beschrijvingen helpt om social media content toegankelijker te maken voor schermlezers. Ook op andere vlakken kan er winst behaald worden voor gebruikers van schermlezers. Lees in dit artikel meer over het optimaliseren van content voor schermlezers.

Emoji’s als gesproken tekst

Wist je dat het gebruik van emoji’s ontzettend irritant kan zijn voor gebruikers van voorleessoftware? Het zit namelijk zo: iedere emoji heeft een eigen naam. Schermlezers lezen deze naam op, waardoor de gebruiker weet welke emoji er wordt gebruikt. 

Mooi systeem, maar in de praktijk werkt het niet altijd even goed. Social media (en WhatsApp)gebruikers plaatsen vaak meerdere emoji’s achter elkaar. Schermlezers vertellen de gebruiker dan braaf vijf keer achter elkaar ‘lachende drol’. Hoe dit in de praktijk werkt, zie je in onderstaande video.

screenshot van filmpje van Ed die vertelt over hoe hij zijn smartphone gebruikt

Video’s op social media

Social media gebruikers met een auditieve handicap krijgen van de boodschap van video’s zonder ondertiteling vaak niet mee. Door ondertiteling toe te voegen aan video’s, animaties en interviews, zorg je ervoor dat jouw social media content veel inclusiever wordt. Het zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar dat is het helaas nog niet.

Ondertiteling toevoegen aan video’s hoeft niet ingewikkeld te zijn. In korte video’s is het handmatig uitschrijven van tekst vaak geen probleem, maar voor langere video’s kan dit een pittige klus worden. Gelukkig bestaat er ook voor deze klus automatische software. In dit artikel schreven we over de mogelijkheden voor automatische ondertiteling onder video’s.

Niet elke vorm van ondertiteling wordt door doven en slechthorende hetzelfde ervaren. Claire schreef in haar artikel ‘De digitale (on)toegankelijkheid van ondertiteling’ hoe zij verschillende soorten ondertiteling ervaart.

Tekst in afbeeldingen

Afbeeldingen worden op social media niet alleen gebruikt om de aandacht van gebruikers te trekken. Handige visuele content, zoals infographics, kunnen ook gebruikt worden om complexere boodschappen eenvoudiger over te brengen. Handig voor mensen zonder visuele beperking, maar alle informatie in een infographic is vaak niet gemakkelijk om te zetten in een korte alternatieve beschrijving. 

Er zijn meerdere oplossingen voor dit probleem. Indien de tekst in de afbeelding niet onoverzichtelijk wordt, kan deze ook in de tekst van het social media bericht geplaatst worden. Voor langere en gecompliceerdere teksten is dit niet zo simpel. De eenvoudigste oplossing is om in de post een link te plaatsen naar een website waar de tekst overzichtelijk en toegankelijk wordt weergegeven. In het voorbeeld hieronder is te zien hoe de Rijksoverheid dit probleem oplost. Ze leggen in infographics op hun LinkedIn uit wat de regels zijn omtrent winkelen, maar linken daarnaast netjes naar een pagina waar alle informatie ook nog eens helder is uitgeschreven in bullets.

screenshot van linkedin post van de rijksoverheid over winkelen op afspraak

Op LinkedIn heeft de Rijksoverheid een bericht geplaatst met verschillende infographics over winkelen op afspraak.


screenshot van de website van de rijksoverheid over winkelen op afspraak

In de LinkedIn post wordt gelinkt naar een webpagina met daarop alle informatie nog eens helder weergegeven in bullets.

Contact opnemen

Social media worden niet alleen ingezet om je publiek te vergroten. Het is voor organisaties ook eenvoudiger om het gesprek met de doelgroep aan te gaan. Via Direct Messages (DM’s) kan er snel en gemakkelijk contact worden gelegd. Maar, niet voor iedereen zijn deze opties (makkelijk) te gebruiken. Zorg er dus altijd voor dat er naast een e-mailadres, ook een telefoonnummer vindbaar is waar gebruikers jou op kunnen bereiken.

De sociale media platformen hebben dit overigens zelf ook door. Zo is het op Instagram, Facebook en LinkedIn mogelijk om spraakberichten naar anderen te versturen. 

Digitale toegankelijkheid is een ontzettend gecompliceerd vak. Juist omdat het volledig op mensen gericht is, is er geen one-size-fits-all methode. Marrit vertelt in haar artikel ‘Doe mij maar geen spraakberichten’ wanneer gesproken berichten wel uitkomen, en wanneer ze liever geschreven berichten krijgt.

Toegankelijk adverteren op social media

Iedere social media gebruiker kan je vertellen dat er niet alleen ‘organische’ berichten in zijn of haar feed verschijnen. Marketeers gebruiken social media graag om gerichte advertenties te plaatsen. Voor dit soort advertenties gelden specifieke do’s en don’ts op het gebied van toegankelijkheid. Wat deze precies zijn lees je op de pagina ‘Hoe maak ik een digitaal toegankelijke advertentie voor Google, Facebook en Instagram’.

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.