Emoji’s; plaatjes die je kunt toevoegen aan je bericht om je boodschap net iets duidelijker te maken, een letterlijke knipoog mee te geven of je emotie erbij toe te lichten. Maar hoe ervaren blinden en slechtzienden emoji’s?
Marrit Postma
Marrit is tekstschrijver en woont in Assen met haar vriend en twee zoontjes. Ze is sinds haar twaalfde slechtziend en schrijft voor Digitaal Toegankelijk over zaken waar ze als slechtziende online tegenaan loopt.
In het filmpje van Ed kwamen emoji’s al even ter sprake. Ik gebruik net als Ed de Voiceover-functie van Apple om berichten te lezen op mijn telefoon. Die functie leest ook de emoji’s voor. Ze hebben namelijk allemaal een omschrijving meegekregen die voorgelezen wordt door de voorleessoftware.
Misschien weten wij als slechtzienden en blinden door die beschrijvingen zelfs wel beter waar een emoji voor staat dan de goedziende medemens, al las ik laatst in het boek Japan in honderd kleine stukjes van Paulien Cornelisse een aantal betekenissen van emoji’s die we hier in Nederland vast niet gebruiken zoals ze in Japan bedoeld waren.
Wist je dat de lachende drol ? bijvoorbeeld eigenlijk staat voor geluk? Blijkbaar omdat het Japanse woord voor ‘drol’ met dezelfde klank begint als het Japanse woord voor geluk. Maar dat heeft vast meer met cultuurverschil te maken dan met de emoji’s zelf.
Zijn emoji toegankelijk?
Emoji’s worden dus voorgelezen aan blinden en slechtzienden. Je zou dus denken dat je toegankelijk bezig bent als je een emoji toevoegt aan je bericht op social media. Toch moet je er een beetje mee oppassen. De betekenis van de emoji wordt namelijk precies hetzelfde voorgelezen als de rest van je tekst, dus als je middenin je bericht een emoji gebruikt, worden ze op precies dezelfde toon middenin je tekst voorgelezen.
Denk maar eens aan een bericht waar een kalender-emoji wordt gebruikt voor de datum van een evenement, een gebouw voor de locatie, een klok of horloge voor de tijd, een euroteken, dollarteken of andere valuta die wordt gezet voor de prijs, et cetera. Je hoort dan bijvoorbeeld ‘kalender maandag 21 september 2020 – hotel café de bonte geit – klok die kwart voor 10 aangeeft 19.00 uur’. Hier is dan een hotel-emoji gebruikt, terwijl het om een café gaat, waardoor de tekst verwarrend wordt. Hetzelfde geldt voor de tijd, aangezien ook de tijd die op de emoji met de klok staat, wordt voorgelezen.
Emoji’s als scheidingsteken
Er zijn ook mensen die veel emoji’s achter elkaar zetten om aan te geven dat er een scheiding is tussen het bovenste deel van hun bericht en het deel van het bericht dat daaronder volgt. Ik haak zelf meestal af als er iets te veel emoji’s achter elkaar staan en lees daardoor de onderste helft van het bericht niet. Je kunt je voorstellen dat het niet echt leuk is om 26 keer achter elkaar “lachende drol” te horen.
LinkedIn en emoji’s
Zelf liep ik het meest tegen de emoji’s aan op LinkedIn. Ik heb hierover eerder op mijn eigen site al een blog geschreven. Ik zag namelijk steeds meer mensen emoji’s in hun naam en kopregel gebruiken. Om berichten van mensen te lezen op LinkedIn, leest de voorleessoftware eerst ook altijd de naam en functie van iemand voor. Dus als mensen hun naam versieren met emoji’s, moet ik ook eerst die emoji’s aanhoren. Het is best irritant om eerst vijf woorden of meer aan emoji te horen voor je weet wie er een bericht heeft geplaatst. Denk bijvoorbeeld aan “stralende vijfpuntige ster zon met gezicht voornaam achternaam zon met gezicht stralende vijfpuntige ster”. Als je even met je gedachten afdwaalt heb je nu alsnog niet gehoord welke naam er tussen de emoji’s stond. Soms heb ik daardoor geen zin om door LinkedIn te scrollen, terwijl ik het wel een leuk en nuttig medium vind om te netwerken en contact te houden.
Gebruik ik zelf emoji’s?
Begrijp me niet verkeerd, ik vind emoji’s niet alleen maar onhandig. Ik gebruik ze zelf ook weleens. Het meest gebruik ik ze in WhatsApp, maar ik gooi er op Facebook en LinkedIn ook regelmatig een knipoog tussendoor. Want zo streng wil ik nou ook weer niet overkomen. 😉
Wist je overigens dat 17 juli Wereld emoji dag is? Dit komt doordat de kalender-emoji vaak deze datum heeft.