Ga naar de inhoud

Het volledig toegankelijk maken van het internet en online producten vereist samenwerking. Niemand is in staat om deze immense klus alleen te klaren. Gelukkig hoeft dit ook niet. Wereldwijd wordt kennis gedeeld om gezamenlijk tot de beste oplossing te komen. Een goed voorbeeld hiervan is de initiator van digitale toegankelijkheid; de World Wide Web Consortium (W3C). 

Deze internationale gemeenschap bestaat uit vrijwilligers, werknemers en adviseurs uit de hele wereld die samen de webstandaarden voor het internet ontwerpen, zoals HTML, XHTML, XML, CSS en de Web Content Accessibility Guidelines, de richtlijnen rondom digitale toegankelijkheid.

Wereldwijd wordt collectief gewerkt aan een inclusiever internet. Ook de Europese Commissie doet dit op verschillende manieren. In dit artikel lees je meer over de rol die Europa heeft bij het creëren van een toegankelijker internet. 

Europese wetgeving op het gebied van digitale toegankelijkheid

De wetgeving van de Europese Unie (EU) met betrekking tot digitale toegankelijkheid vindt zijn oorsprong in de Convention on the Rights of Persons with Disabilities (UNCRPD) van de Verenigde Naties (VN). In artikel 9 van deze conventie is afgesproken dat lidstaten van de Europese Unie de juiste maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking op een gelijke basis kunnen deelnemen aan de samenleving als mensen zonder beperking. En aangezien het internet een belangrijk onderdeel is van de samenleving, geldt die gelijke basis ook hier. 

Het atomium in Brussel

Aangezien ‘Gelijk meedoen’ een nogal breed begrip is, zijn er initiatieven gestart om concretere richtlijnen op te stellen. De Web Accessibility Directive van 2016 is hier een goed voorbeeld van. In dit initiatief is opgenomen dat websites en apps van overheden uit heel de EU voldoen aan de volgend eisen:

  • Iedere website of app moet voorzien zijn van een toegankelijkheidsverklaring.
  • Websites en apps moeten hun gebruikers de mogelijkheid geven om feedback achter te laten op het moment dat ze toegankelijkheidsproblemen op de website of app tegenkomen. 
  • Lidstaten moeten regelmatig de websites en apps van organisaties uit de publieke sector monitoren en verslag uitbrengen over de resultaten.

Deze actiepunten klinken mooi op papier, maar zonder controle en handhaving zal er in de praktijk weinig veranderen. Uit onderzoek van Digitaal Toegankelijk.nl bleek bijvoorbeeld dat ruim 71 procent van de overheidswebsites niet digitaal toegankelijk zijn.

blonde vrouw in rolstoel op een weg

Investeringen in toegankelijke projecten

Gelukkig werkt de Europese Unie op meerdere manieren aan een toegankelijker Europa. Naast wet- en regelgeving wordt er ook Europees geld geïnvesteerd in innovatieve projecten die streven naar meer mogelijkheden voor mensen met beperkingen. De Europese Commissie financiert projecten die gericht zijn op zowel mensen met een fysieke- als een cognitieve beperking. Centraal in dit project staat digitale inclusiviteit. 

Waar steekt de Europese Commissie dan precies geld in? En – nog belangrijker – welk resultaat levert dit op? Hieronder licht ik enkele persoonlijke favorieten toe uit de lijst met door de EU gefinancierde projecten voor techniek achter toegankelijkheid.

Initiatieven voor mensen met auditieve of visuele beperkingen

1. BlindPAD

Braille is een speciaal voor blinden ontwikkeld lees- en schrijfalfabet. Teksten worden omgezet in stippen, waardoor geschreven boodschappen ook voor mensen zonder zicht begrepen kunnen worden. Dit zal waarschijnlijk geen onbekende techniek zijn. Wat voor mij verrassender was, was het feit dat er geen alternatief voor braille bestaat in de grafische communicatie. 

een bureau met daarop een schermpje met een grafische vorm dat door het blindpad wordt weergegeven in puntjes

Bron foto: Techcrunch

Want hoe leren blinde en slechtziende kinderen bijvoorbeeld wiskundige vormen? Om dit probleem op te lossen, is door een team van specialisten gewerkt aan BlindPAD: een handige tool die grafische informatie omzet naar begrijpelijke informatie voor blinden en slechtzienden. De hardware bestaat uit een vierkante doos met 192 pinnen. Deze pinnen worden door software bestuurd, zodat ze visuele boodschappen over kunnen brengen. 

De Europese Unie heeft het prototype – dat een succes bleek – gefinancierd. In de toekomst hopen de mensen achter BlindPAD dat de hardware in scholen, bij rehabilitatie en bij mensen thuis kan worden ingezet.

Financiering: €1.999.999,-

2. SUITCEYES

Het doel van SUITCEYES is het verbeteren van de onafhankelijkheid van mensen die doofblind zijn. Doofblindheid is wanneer een visuele beperking samengaat met ernstige gehoorproblemen. 

Voor mensen die doofblind zijn is SUITCEYES ontwikkeld. Het product is draagbare hardware die op het bovenlichaam gedragen wordt. Het prototype is gericht op het verbreden van de omgeving, het vergroten van de communicatiemogelijkheden en het verbeteren van de interactiviteit van doofblinden. 

Financiering: € 2.359.963,-

3. ABBI

Een ander innovatief product gericht op het verbeteren van de interactiemogelijkheden van blinden is ABBI. Dit project werkt aan een product dat als een armband gedragen kan worden. De armband geeft de gebruiker auditieve informatie over de omgeving en het eigen lichaam. Hierdoor is de gebruiker in staat om een beter beeld te krijgen van wat er in de directe omgeving gebeurt. Nog belangrijker: het verkleint het risico om buitengesloten te worden.

Financiering: €1.849.995,-

Initiatieven voor mensen met cognitieve beperkingen

1. GABLE

Voor mensen met Cerebrale Parece, de medische term voor een hersenbeschadiging, kunnen alledaagse activiteiten al een obstakel zijn. GABLE heeft als doel om motorische vaardigheden en de hand-oog coördinatie van mensen met hersenbeschadiging te verbeteren. Dat doen ze door middel van een social platform vol met gepersonaliseerde en multiplayer games. Via GABLE kunnen gebruikers online spelen met mensen met een hersenbeschadiging vanuit heel de wereld. Digitale inclusiviteit én verbinding op z’n best!

Financiering: €997.767,50

2. DE-ENIGMA

Sociale robots worden in de wetenschap veel ingezet om tot innovatieve sociale oplossingen te komen. Denk bijvoorbeeld aan sociale robots die eenzame ouderen gezelschap houden en helpen om de cognitieve vaardigheden scherp te houden. Een innovatieve toepassing van social robots is terug te vinden in de oplossing voor kinderen met autisme van DE-ENIGMA.

Een vrouw en een jongetje kijken naar een kaart met gezichtjes met verschillende emoties. Op de achtergond staat een robot, wiens emotie ze proberen af te lezen.

Bron foto: Cordis

Mensen met autisme kunnen zich niet verplaatsen in anderen zoals mensen zonder autisme dat kunnen. Zeker voor kinderen is het moeilijk om te begrijpen wat anderen denken. De robot assistent van DE-ENIGMA helpt kinderen om zich meer in te leven in anderen. Dat doet hij door de kinderen te helpen om verschillende emoties en gezichtsuitdrukkingen te herkennen. Deze vaardigheden kunnen de kinderen later toepassen in interpersoonlijk contact.

Financiering: €3.904.187,75

3. FocusLocus

Ongeveer 7% van de bevolking heeft door ADHD moeite met leren, gedragsproblemen en voelt zich door de beperking buitengesloten. Het FocusLocus project helpt kinderen om de gevolgen van het leven met ADHD te begrijpen en ermee om te leren gaan, wat moet resulteren in zo min mogelijk sociale exclusie.

FocusLocus bereikt dit door kinderen spelenderwijs te laten leren middels gamificatie, waarbij gewerkt wordt aan cognitieve trainingsmethoden die hen helpen om hun mentale en motorische vaardigheden te verbeteren. FocusLocus heeft de software REEFOCUS ontwikkeld, waarmee kinderen online hun cognitieve vaardigheden verbeteren. De oplossing wordt geroemd om de lage kosten, de afwezigheid van bijwerkingen en de aantrekkelijkheid voor kinderen.

Financiering: €999.562.50

Innovatieve oplossingen van Nederlandse bodem

Ook in Nederland bevinden zich noemenswaardige projecten. Eerder spraken wij bijvoorbeeld met Envision, het bedrijf dat artificial intelligence inzet om blinden en slechtzienden te helpen met zien, lezen en het ervaren van de wereld. De Haagse startup stelt blinde gebruikers in staat om hun omgeving te ‘zien’.

Niet alle projecten zijn gericht op de eindgebruikers: mensen met een beperking. Andere technieken stellen juist marketeers en webdevelopers in staat om gemakkelijk hun website digitaal toegankelijk te maken. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse startup Aally. Dit bedrijf helpt bedrijven en organisaties om ervoor te zorgen dat hun online omgevingen ook door blinden en slechtzienden gebruikt kunnen worden.

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.