Leslie Goedhart is adviseur online communicatie bij de Gemeente Arnhem en daarnaast ook coördinator van het online team. Hij werkt sinds 2015 bij de gemeente en houdt zich nu in zijn rol bezig met de digitale toegankelijkheid. Hij wordt daarbij ondersteund door het team van Digitaal Toegankelijk. In dit artikel vertelt hij over de samenwerking, legt hij de hobbels bloot die de Gemeente Arnhem tegenkwam en geeft hij andere gemeentes tips in hun weg naar digitale toegankelijkheid.
Leslie: “De Gemeente Arnhem had heel veel websites, ongeveer vijfentwintig, die volgens de wetgeving allemaal moeten voldoen. Toen we al die websites eenmaal goed in kaart hadden gebracht, realiseerden we ons dat dit een dermate groot en belangrijk project was, dat we er een projectleider op moesten zetten. Daarnaast betekende het grote aantal websites dat getoetst moest worden, dat we boven het aanbestedingsbedrag zouden uitkomen. Aan die aanbesteding deden drie partijen mee, Digitaal Toegankelijk kwam daar als beste uit.”
Hoe ziet die samenwerking met Digitaal Toegankelijk eruit?
“Digitaal Toegankelijk heeft alle toegankelijkheidsonderzoeken voor de websites uitgevoerd, dat loopt nu nog steeds. Het viel me op dat de onderzoeken vrij snel gerealiseerd konden worden, net als de hertesten, dat is prettig.
Daarnaast hebben ze de toegankelijkheidsverklaringen opgesteld en trainingen verzorgd voor ons team, waar we heel blij mee waren. Het ging om zowel bewustwordingstrainingen als pdf-trainingen, die trainingen waren belangrijk voor ons proces.”
Waarom waren die trainingen belangrijk?
“Op het moment dat Digitaal Toegankelijk de trainingen gaf, ontstond er tegelijkertijd meer druk vanuit het bestuur om toegankelijkheid op een goede manier vorm te geven. De trainingen onderstreepten het belang van het onderwerp en dat werd versterkt door het bestuur. Ineens zagen collega’s in dat het wel degelijk een essentiële horde is die door ons als gemeente genomen moet worden. Het bewustzijn dat toen is gecreëerd in het team, heeft geholpen om ook de volgende belangrijke stappen te kunnen zetten.”
Wat is jouw rol in het proces?
“We moeten ervoor zorgen dat de verklaringen op orde zijn en ook blijven, daar draag ik zorg voor. Daarnaast is het van vitaal belang dat we blijven inzetten op kennis en kunde. Dat doe ik door trainingen te organiseren, zoals verdiepende trainingen voor webredacteuren. Ook ben ik verantwoordelijk voor een aantal proceszaken, zoals zorgen dat alle pdf’s op de websites toegankelijk zijn en blijven.”
Oei, pdf’s. We horen van veel klanten dat dat een hoofdpijndossier is. Hoe pakken jullie dit aan?
“Het klopt dat het een lastig onderdeel is en blijft. Onze corporate documenten worden door een grafische studio gemaakt. Daarom proberen we goede afspraken met hen te maken over toegankelijkheid. Er mogen onder geen enkel beding ontoegankelijke pdf’s op de gemeentelijke website komen, daar zijn we heel strikt in. Het lastige blijft echter wel dat een grafisch vormgever geen toegankelijkheidsexpert is. Om die reden zijn we nog op zoek naar een duurzame oplossing, die niet te prijzig is, maar die er wel voor zorgt dat al je documenten toegankelijk zijn.”
Hoe borgen jullie nu de toegankelijkheid van content in de dagelijkse praktijk?
“Het is de bedoeling dat we via onze jaarlijkse plannings- en controlecyclus terugkoppeling krijgen over wat er op het gebied van digitale toegankelijkheid is gedaan en wat er nog moet gebeuren. Ik heb daarnaast sterk de behoefte om een nauwere band op te bouwen met de beheerders van de websites. Omdat dit decentraal geregeld is, wil je dat elke beheerder het belang van toegankelijkheid inziet en er bovenop zit. Dat is nu nog niet altijd zo.”
Welke stappen moeten er nu nog door jullie gezet worden?
“Eén van de adviezen van de oude projectleider digitale toegankelijkheid was om een functionaris digitale toegankelijkheid aan te stellen. Dat is een specialist in de organisatie die alles weet over toegankelijkheid en collega’s daarin mee kan nemen. Verder wil ik dat het werkproces rondom PDF-documenten gestandaardiseerd wordt. Tevens is doorlopende kennisoverdracht belangrijk, bijvoorbeeld in de vorm van PDF-trainingen. Want ook al maak je maar één PDF in twee jaar, die PDF moet wel toegankelijk zijn.
Waar we ook mee stoeien, is dat door de decentrale organisatie van onze websites, het lastig is om toegankelijkheidsverklaringen up-to-date te houden. Door de verantwoordelijken te doordringen van het belang daarvan, kunnen we er beter voor zorgen dat alles toegankelijk blijft. Er zijn nog veel stappen te zetten, maar we timmeren hard aan de weg.”
Heb je tips voor andere gemeentes die nog een slag moeten slaan in toegankelijkheid?
“Vooral gewoon beginnen. En zoek medestanders. Wij hadden het geluk dat het bestuur doordrongen was van het belang van toegankelijkheid. Onze projectleider toentertijd heeft het slim aangepakt door de directie en het MT bij het project te betrekken. Dat draagvlak heb je nodig om druk te kunnen zetten en om het onderwerp in de hele organisatie geborgd te krijgen.
Naast draagvlak creëren, is digitale toegankelijkheid ook echt een kwestie van budget. Wij vallen onder de afdeling communicatie, waar eigenlijk geen budget is, wij hebben alleen menskracht. Maar met menskracht alleen red je het niet. Gelukkig heeft een nieuwe ontwikkeling zich aangediend; inclusie is een belangrijk speerpunt geworden dat door de gemeenteraad is omarmd. Onder inclusie valt natuurlijk ook digitale toegankelijkheid, van daaruit zijn er extra budgetten vrijgekomen voor ons project. We gaan nu naar structurele budgetten kijken.
Kortom; het momentum is bij ons goed geweest, de nieuwe gemeenteraad die inzet op inclusie, het MT die het belang onderstreept, et cetera. Daardoor hebben we in de afgelopen paar jaar echt goede stappen kunnen zetten.”
