Ga naar de inhoud

Volgens de Grondwet heeft iedere volwassen Nederlander het recht om te stemmen. Dat bepaalt uiteindelijk hoe onze scholen eruitzien, hoe hoog de lonen liggen, hoeveel politie je op straat ziet en welke zorgkosten worden vergoed. Heel belangrijk, juist voor mensen met een beperking, die afhankelijk zijn van de maatschappij.

Judith Hatzmann

Judith Hatzmann

Judith is een jonge vrouw, geboren met een spierziekte. Zij zet zich met haar stichting ‘Toegankelijk Uit Eten’ in voor mensen met een beperking en test horeca op rolstoeltoegankelijkheid. In haar blogs voor Digitaal Toegankelijk neemt ze je mee in haar leven, geeft ‘uit- tips’ en vertelt je meer over onderwerpen die met toegankelijkheid en inclusie te maken hebben.

Pas zeven jaar toegankelijk

Het recht op stemmen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Voor zo’n 2 miljoen mensen met een beperking, kan het uitbrengen van een stem een flinke uitdaging zijn: welk stembureau is toegankelijk voor mijn rolstoel, mag ik een begeleider meenemen die mij helpt bij het stemmen, is er een invalidentoilet aanwezig, is er een stemformulier in braille aanwezig en is er iemand die mij met gebarentaal te woord kan staan?

Gelukkig geldt sinds 2016 geldt ‘VN-verdrag handicap’ in Nederland. Toen is ook de Kieswet is gewijzigd, waarin staat dat stemlokalen voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Toch vind ik het persoonlijk best schrikbarend dat dit pas in 2016 is vastgelegd.

Lokaal

Gemeenten hebben sinds 2016 de opdracht om ervoor zorgen dat inwoners met een handicap gelijkwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Gemeenten moeten dus ook actief aan de slag met ‘Toegankelijk Stemmen’.

Helaas is alleen nog niet elk stemlokaal voor iedereen toegankelijk. Het kan dus nog best zoeken zijn welk stemlokaal voor jou het meest geschikt is.

Iemand met een meervoudige handicap wil graag om de hoek in het buurthuis een stem uit brengen, maar is, vanwege de ontoegankelijkheid van het pand, aangewezen op het stemlokaal aan de andere kant van de stad. Dit betekent dat er misschien wel een taxi en vrijwilliger geregeld moet worden om mee te gaan.

Een jonge man zit achterin een taxi

Stemmen mag geen gedoe zijn

Het is dan best een onderneming om te stemmen, zeker in een tijd waar vrijwilligers schaars zijn en de zorg overbelast is. Sommige mensen nemen dan maar de beslissing om helemaal niet te stemmen, omdat het te veel gedoe is en te veel energie vraagt. Dat kan niet, vind ik.

Juist voor mensen met een beperking is stemmen ontzettend belangrijk. Wij zijn grotendeels afhankelijk zijn van de maatschappij en van politieke beslissingen.

Discussie in het stemlokaal

Ik kan mijn armen niet bewegen. Ik heb daarom begeleiding of hulp nodig in het stemhokje, bij het aankruisen van het gewenste vakje. Het liefst stem ik dan ook samen met één van mijn ouders. Dit is vertrouwd en zij weten wat ik stem.

Hier wordt wisselend op gereageerd door leden van het stembureau. De ene keer is het geen probleem dat mijn ouders meekomen, maar het levert ook nog weleens discussie op.

In enkele gevallen was het niet toegestaan dat ik een zelfgekozen begeleider het stemhokje in meenam. Ik moest óf alleen óf er ging een lid van het stembureau mee. Een discussie in een vol stembureau is al niet fijn en het is nog onprettiger dat je in een stemhokje aan een onbekend persoon moet vertellen op wie je wilt stemmen. Dit is voor mij een voorbeeld van ongelijkwaardigheid.

Judith zit aan een tafel of bureau waar haar laptop geopend op voor haar staat.

Verstandelijke beperking

Wist je dat mensen met een verstandelijke beperking helemaal geen hulp mogen hebben tijdens het stemmen? De wetgever gaat er namelijk van uit dat, als mensen met een verstandelijke beperking niet zonder hulp kunnen stemmen, zij dan ook niet zelfstandig hun wil kunnen bepalen.

Maar hoe zit het dan met mensen met een licht verstandelijke beperking die tegelijkertijd motorische problemen hebben, waardoor ze hun armen niet goed kunnen bewegen? Iemands stemrecht afnemen op basis van een aanname, vind ik heel ver gaan.

Beste opties tot nu toe

Tijdens de heftige corona-periode hebben 70-plussers via een brief kunnen stemmen. Dit kan weleens uitkomst bieden voor veel mensen met een beperking. Mensen hoeven niet te reizen en kunnen zelfstandig, zonder hun stemgeheim prijs te geven, stemmen op de gewenste partij en persoon.

Maar momenteel moeten we het nog doen met fysieke stembureaus. Kijk voor een goed toegankelijk stembureau bij jou in de buurt op Waarismijnstemlokaal.nl. Hier kun je filteren op de voor jou belangrijke voorzieningen.

Tot slot kun je ook stemmen door middel van een volmacht. Je machtigt dan een andere persoon die voor jou je stem gaat uitbrengen. Ook in dit geval moet je helaas je stemkeuze delen met iemand anders.

Toch maar doen!

Stemmen is dus verre van ideaal, voor mensen met een beperking. Maar het is juist voor ons, mensen met een beperking, erg belangrijk om ons te laten horen.

Op 15 maart gaan we weer naar het stembureau voor de Provinciale Statenverkiezingen. De leden van de Provinciale Staten kiezen vervolgens de 75 leden van de Eerste Kamer.
Stemmen dus!