Voor mensen met een lichamelijke beperking is het gebruik van websites vaak een uitdaging. Veel websites zijn namelijk niet toegankelijk genoeg. Het kan dan lastig zijn om pagina’s te bezoeken, de inhoud te begrijpen, formulieren in te vullen of andere dagelijkse activiteiten online te ondernemen. Dit heeft niet alleen invloed op praktische zaken, maar ook op het sociale leven en het deelnemen aan vrije tijd besteding.
In deze gids bespreken we welke obstakels mensen tegenkomen op niet-toegankelijke websites en hoe bedrijven dit kunnen aanpakken. Met de juiste aanpassingen bied je straks een inclusieve online ervaring die iedereen ten goede komt, inclusief mensen met een visuele beperking, een auditieve beperking of een andere lichamelijke beperking.
Inhoudsopgave
Het belang van digitale toegankelijkheid bij een lichamelijke beperking
In Nederland leven miljoenen mensen met een lichamelijke beperking. Onder lichamelijke beperkingen vallen verschillende beperkingen, zoals zintuiglijke beperkingen en motorische beperkingen, bijvoorbeeld cerebrale parese, dwarslaesie, spina bifida, amputatie, etc. Deze diversiteit aan beperkingen vraagt om maatwerk en specifieke ondersteuning om volwaardig mee te kunnen doen in de samenleving. Websites die rekening houden met verschillende functionele afwijkingen maken het bijvoorbeeld makkelijker om online afspraken te maken, producten te kopen of informatie te zoeken.
Websites die rekening houden met problemen bij het bewegen, het functioneren van ledematen, of het zoeken op het scherm (bijvoorbeeld wanneer je slechtziend of slechthorend bent) maken het eenvoudiger om online afspraken te maken, producten te kopen of informatie te zoeken. Zo wordt zelfstandig wonen of leven met een lichamelijke beperking haalbaarder. Dit heeft ook een positief gevolg voor het zelfvertrouwen en de interactie met andere mensen.
Digitale toegankelijkheid gaat erover dat websites en apps bruikbaar zijn voor iedereen, ongeacht hun fysieke belemmeringen. Dit is niet alleen maatschappelijk verantwoord, maar ook wettelijk verplicht in bepaalde situaties, zoals bij (semi-)overheidsinstanties. De wetgeving gaat vanaf juni 2025 echter veranderen, waardoor ook (kleinere) bedrijven onder de verplichting gaan vallen. In dit artikel lees je meer over de toekomstige digitale toegankelijke verplichting, veroorzaakt door de European Accessibility Act.
Veel voorkomende barrières op websites voor mensen met een lichamelijke beperking
Navigeren zonder muis
Mensen met een beperking, zoals bijvoorbeeld een dwarslaesie of cerebrale parese, hebben vaak moeite om een muis te gebruiken. Als een website niet volledig via het toetsenbord bedienbaar is, wordt deze ontoegankelijk. Denk aan complexe menu’s die alleen met een muisklik openklappen.
Onleesbare inhoud
Voor mensen met een visuele beperking of slechtziendheid kunnen kleine lettertypen en slecht contrast de leesbaarheid van een website ernstig verminderen. Daarnaast vormen afbeeldingen zonder alternatieve tekst (alt-tekst) een barrière voor gebruikers van schermlezers.
Niet-toegankelijke formulieren
Formulieren zonder duidelijke labels en foutmeldingen vormen een uitdaging, vooral voor mensen met afwijkend aangelegde ledematen. Deze gebruikers vertrouwen vaak op hulpmiddelen zoals spraakbesturing of alternatieve invoerapparaten, die nauwkeurige beschrijvingen nodig hebben.
Beperkte multimedia-toegankelijkheid
Video’s en audio zonder ondertiteling of transcriptie sluiten mensen met een auditieve beperking uit. Daarnaast zijn dynamische content of pop-ups zonder waarschuwing problematisch voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel.
Eerste stappen om de toegankelijkheid van je website te verbeteren
Een toegankelijke website biedt voordelen voor iedereen. Zo verbeteren een duidelijke navigatie en goede structuur de gebruikservaring voor alle bezoekers, niet alleen voor mensen met een beperking. Bovendien bereik je met een toegankelijke website een breder publiek, inclusief ouderen en mensen met tijdelijke fysieke beperkingen, zoals een gebroken arm.
Daarnaast zijn er in bepaalde sectoren ook juridische verplichtingen: de Wet digitale toegankelijkheid verplicht (semi-)overheidsinstanties om hun websites toegankelijk te maken. Het niet naleven hiervan kan leiden tot sancties en reputatieschade. Door de European Accessibility Act zullen deze eisen en meer vanaf juni 2025 ook gelden voor nieuwe sectoren, zoals grotere webshops en banken.
Maak je website toetsenbordvriendelijk
Test of je website volledig bedienbaar is via het toetsenbord. Zorg ervoor dat alle interactieve elementen, zoals knoppen en links, logisch en sequentieel te navigeren zijn met de tabtoets.
Gebruik duidelijke labels en foutmeldingen
Voor formulieren: zorg voor duidelijke labels die door schermlezers kunnen worden gelezen. Voeg foutmeldingen toe die eenvoudig te begrijpen zijn, zonder vakjargon.
Voorzie multimedia van alternatieven
Voeg ondertiteling toe aan video’s en bied transcripties aan voor audiofragmenten. Hiermee help je niet alleen mensen met auditieve beperkingen, maar ook andere gebruikers, zoals mensen die in een drukke omgeving zitten.
Zorg voor goede visuele leesbaarheid
Gebruik voldoende contrast tussen tekst en achtergrond, minimaal 4,5:1, volgens de WCAG-richtlijnen. Kies daarnaast voor lettergroottes die makkelijk leesbaar zijn en vermijd overmatig gebruik van cursieve of decoratieve lettertypen.
Test met echte gebruikers
Betrek mensen met een beperking bij het testen van je website. Zij kunnen unieke inzichten bieden in de obstakels die je mogelijk over het hoofd ziet.
Brede impact van beperkingen op het dagelijks leven
Een lichamelijke beperking of lichamelijke handicap beïnvloedt vaak veel meer dan alleen mobiliteit. Voor mensen met een motorische beperking, aandoeningen aan het bewegingsapparaat, of het missen van bepaalde lichaamsdelen zoals bij een amputatie, is ondersteuning bij dagelijkse activiteiten zoals aankleden, douchen, eten, en zelfstandig wonen essentieel. Ook het sociale leven, het sporten, en het invullen van vrije tijd kunnen bemoeilijkt worden. Voor mensen met niet aangeboren hersenletsel of een verstandelijke beperking is er vaak sprake van een andere vorm van hulp nodig hebben, zoals duidelijke structuur of hulp bij digitale communicatie. In veel gevallen ontstaat een beperking na een ongeval of door een ziekte, wat gevolgen heeft voor onder andere het werk, de dagbesteding, of het onderwijs. Door gebruik te maken van verschillende programma’s, digitale technologie en gerichte begeleiding, kunnen mensen in deze situaties hun leven opnieuw vormgeven en zo veel mogelijk zelf de regie houden, mits de digitale omgeving goed is ingericht.
Digitaal Toegankelijk helpt je verder
Digitale toegankelijkheid is belangrijk voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft. Door aanpassingen te maken aan je website, kun je mensen met een lichamelijke beperking helpen om zelfstandiger te zijn en volledig mee te doen in de digitale wereld. Of het nu gaat om een fysieke, verstandelijke of visuele beperking, een toegankelijke website maakt het verschil.
Wil je meer weten over hoe je een website toegankelijk kunt maken voor mensen met een motorische beperking? Lees dan verder over de WCAG-richtlijnen voor digitale toegankelijkheid. Samen werken we aan een internet dat voor iedereen toegankelijk is.
