Ga naar de inhoud

De app OKO helpt blinden en slechtzienden om veilig op hun bestemming te komen. Dit doet de app met behulp van Artificial Intelligence (AI). Aan het woord is Michiel Janssen van AYES, het Vlaamse bedrijf achter de innovatieve app.

Wat is het verhaal achter AYES? Waarom is het bedrijf AI-oplossingen gaan ontwikkelen voor slechtzienden en blinden?

Een slechtziende familievriend vertelde over de mobiliteitsuitdagingen waar hij elke dag mee kampte. Mijn broer Vincent, onze beste vriend Willem Van de Mierop en ik besloten een product te maken dat hem en de 300 miljoen andere blinden en slechtzienden wereldwijd zou helpen.

We zijn van mening dat AI (een algoritme dat meekijkt via de camera van je telefoon) de enige intuïtieve manier is om blinden of slechtzienden te informeren over hun omgeving. In feite geven we ons doelpubliek een ‘extra paar ogen’ die meekijken tijdens hun wandeling.

Voor welk probleem is de app een oplossing?

Als er op straat al een rateltikker aanwezig is (een mechanisme met drukknop op een verkeerslicht, dat een ratelend geluid maakt), wordt deze door blinden en slechtzienden gebruikt om over te steken. In Vlaanderen is slechts 15% van de wegen echter uitgerust met een rateltikker.

Als die niet aanwezig is moeten ze puur op het geluid afgaan. Soms analyseren ze bewegende auto’s, soms gaan ze mee met de flow van andere voetgangers. Maar soms lopen andere voetgangers wel eens door rood. Dat kan tot ernstige situaties leiden voor blinden en slechtzienden. Bovendien, afgaan op het geluid van auto’s zou niet moeten mogen.

Vandaar dat OKO blinden en slechtzienden helpt met veilig oversteken. OKO detecteert met behulp van AI het voetgangerslicht via de camera van een smartphone, en geeft audio- en trilsignalen om te vertellen of het groen is of rood. Het scherm licht groen of rood op, naargelang de stand van het voetgangerslicht.

Is de samenleving zich, in jouw optiek, bewust van het probleem? Hoe zou dat volgens jou beter kunnen?

OKO is voor ons ook een stukje sensibilisering. Wij willen mensen bewust maken van het feit dat het niet vanzelfsprekend is om als blinde of slechtziende buiten te komen. Deze groep moet soms de straat oversteken zonder externe hulp en botsen wel eens tegen obstakels aan op het voetpad, zoals steps, vuilnisbakken en verkeersborden.

Bovendien is het een misvatting dat een blindengeleidehond het groene of rode licht kan zien. Een geleidehond is zelf kleurenblind en neemt nooit zelf initiatief om over te steken. Bovendien zijn er erg veel steden niet erg toegankelijk, omdat ratelklikkers hier ontbreken.

Hoe weten blinden of slechtzienden waar ze de camera precies op moeten richten?

De afgelopen drie maanden hebben we met 100 blinde en slechtziende mensen onze app uitgebreid laten testen. Uit ervaring blijkt dat de mobiele telefoon het beste wordt gedragen rond de borststreek. De persoon kan zijn telefoon horizontaal of verticaal houden; onze AI is hierop getraind.

Aangezien de AI lokaal op het device runt, is onze software razendsnel. Zodra een voetgangerslicht in beeld komt krijgt de persoon een audio en trilsignaal.

Welke verbeteringen willen jullie nog doorvoeren?

Op termijn gaan we nog veel toevoegen, zoals zebrapad-herkenning, obstakel-herkenning, bus- en tramnummer-herkenning. Alles wat een persoon met zijn twee ogen kan zien, kan aangeleerd worden aan de computer en onze algoritmes.

Bovendien is ons systeem zelflerend en zal de accuratesse en snelheid alleen maar toenemen. Daarnaast kijken we hoe we een handenvrije oplossing kunnen aanbieden aan ons doelpubliek, denk aan samenwerking met slimme bril of ontwikkeling van een harnas voor de smartphone.

Zijn er vergelijkbare andere apps? Zo ja, wat doet OKO beter?

Er is een Duitse variant, Ampel Pilot, van origine een universitair project zonder commercieel doeleind. Ampel is echter enkel beschikbaar in sommige steden in Duitsland.

Ons voordeel is dat we binnen afzienbare tijd ons gebied van de Benelux willen uitbreiden naar heel Europa. Bovendien wordt onze app telkens slimmer en slimmer, vanwege de zelflerende ‘Artificial Intelligence’. Daarnaast onderhouden we onze software, in tegenstelling tot Ampel, die niet meer verder wordt ontwikkeld.

Uniek aan ons, is dat we op termijn GPS en AI gaan combineren om zo lokaal instructies te kunnen geven. Denk bijvoorbeeld aan “pas op voor dit obstakel”, “je kan links of rechts oversteken, want ik zie een zebrapad” of “het licht staat op rood”.

De app is tot februari 2022 gratis te gebruiken. Kunnen gebruikers de app daarna eenmalig aanschaffen, of zijn ze aangewezen op een abonnementsvorm?

Wij willen iedereen de mogelijkheid geven om onze app te kunnen testen. Vandaar dat we hebben besloten om de app gratis te maken tot februari 2022. Idealiter bieden we onze app blijvend gratis aan. Ons einddoel is de gebruiker zo weinig mogelijk te vragen.

Wij kijken nu naar mutualiteiten (lees: ziekenfondsen, in België) of zorgverzekeringen en zelfs steden of gemeenten om de app te financieren. Doordat onze app steden eenvoudig toegankelijk maakt, hoeven overheden niet overal in de stad een fysieke rateltikker te installeren. We zijn goedkoper en onze app werkt altijd.

Hoe zie je de toekomst van digitale toegankelijkheid voor je? Wat voor innovatieve technologische oplossingen kunnen we verwachten?

Ik vind dat elke ontwikkelaar (van wat dan ook) aandacht moet hebben voor de toegankelijkheid van de software. Dat gebeurt naar onze mening nog te weinig. Met de ontwikkelingen in software en hardware denk ik dat het op termijn mogelijk moet zijn om blinden en slechtzienden veilig van A naar B te brengen.

De OKO-app kan nog tot februari 2022 gratis worden gedownload in de App Store.

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.