Ga naar de inhoud

Écht mooie websites gaan verder dan de opmaak als het gaat om de ervaring die neurodiverse* mensen erbij hebben. Als autist kan het ingewikkeld zijn om je een weg te banen door de overload aan informatie en prikkels die websites kunnen geven.

Profielfoto Marrit

Eva van Dam

Eva is dubbele masterstudent, marketeer en heeft autisme. Ze schrijft voor Digitaal Toegankelijk over hoe zij vanuit haar autisme de digitale wereld ervaart.

Informatieverwerking bij autisme

Informatie op websites wordt niet alleen maar in tekst weergegeven. Er is een enorme variate aan kleuren, afbeeldingen, filmpjes, geluid en andere opmaakopties beschikbaar om de website zo mooi mogelijk te maken. En natuurlijk zijn er echt mooie, inspirerende websites, maar dit zijn ze pas als ze toegankelijk zijn. Juist al die extra prikkels kunnen het voor mij namelijk moeilijk maken om de informatie tot mij te nemen.

vrouw in metro kijkt op telefoon

Mensen met autisme, autisten, verwerken informatie die binnenkomt vanuit de zintuigen op een andere manier in de hersenen dan mensen zonder autisme. Voor mij betekent dit dat ik erg gevoelig ben voor geluid, een ander kan niet goed tegen teveel visuele prikkels en weer een ander is daar juist ondergevoelig voor. Belangrijk is dat de keuze in de hoeveelheid prikkels die je binnenkrijgt, overgelaten wordt aan de bezoeker.

Opgedrongen informatie

De vraag is dus: kan ik er zelf voor kiezen om een filmpje af te spelen, of speelt deze vanzelf af zodra ik de pagina open? Wanneer dat laatste het geval is, is het kruisje rechtsboven in snel gevonden. Het geluid overvalt mij en komt onverwachts binnen. De prikkels worden opgedrongen en hebben een averechts effect.

Heldere structuur

Voor mij is het ook belangrijk dat de structuur van een website duidelijk en voorspelbaar is. Navigeren door een website vol prikkels gaat makkelijker als ik kan anticiperen op waar ik informatie kan vinden. Een gestructureerd menu, titels en koppen op een pagina en duidelijke linkteksten werken voor mij beter. Die linkteksten zorgen ervoor dat ik weet wat ik ga vinden achter linkjes en op de pagina. Gebruik dus geen ‘klik hier’ maar ‘meer informatie over [onderwerp]’. 

man zit alleen in een leeg café met een hoofdtelefoon op, een laptop open en leest en boek

De rol van de omgeving

Waar opent iemand een bepaalde website? Natuurlijk is dit lastig om te voorspellen, maar niet onmogelijk. In een winkelcentrum, trein of andere onrustige omgeving is het voor mij nog lastiger om om te gaan met een website vol afleidende prikkels dan wanneer ik rustig thuis een website open. En ook het moment speelt een rol, nog fris in de ochtend of moe aan het einde van de dag maakt een verschil in hoe overprikkeld ik die dag al ben. Het gaat dus verder dan de website zelf. 

Toegankelijker voor meer mensen

Autisme beïnvloedt ál mijn ervaringen en waarnemingen in meer of mindere mate. Ik kan het ‘autist zijn’ niet even uitzetten. Ik zie het echter niet als beperking, maar voel mij soms wel beperkt in de samenleving omdat ik moet functioneren in een wereld die niet lijkt afgestemd op ‘anders-zijn’.

Een website toegankelijk maken voor autisten, betekent de website toegankelijker maken voor een veel grotere groep mensen. Waar iemand met autisme gevoelig voor is, verschilt per autist. En iemand zonder autisme kan gevoelig zijn voor dezelfde zaken als iemand mét autisme. Elke autist is namelijk ook gewoon mens met een natuurlijke diversiteit. En die diversiteit is niet meer vrijblijvend.

Kortom: zorg ervoor dat de informatie op je website echt iets toevoegt, dat deze gestructureerd wordt weergegeven en geef een keuze in het gebruik van prikkels. Met een mooi opgemaakte website is niets mis en je bereikt er meer mensen mee!

 

*Neurodiversiteit gaat er van uit dat mensen met, bijvoorbeeld, autisme een andere ‘bedrading’ hebben in hun hersenen. Dit maakt ze anders. Maar anders betekent nadrukkelijk niet ‘minderwaardig’ of ‘ziek’. Sterker nog: juist door hun anders-zijn leveren mensen met autisme volgens de neurodiversiteitsbeweging een waardevolle bijdrage aan de maatschappij. Deze benadering is heel anders dan het zogeheten biomedische model. Dat gaat er namelijk van uit dat autisme een ‘stoornis’ is in de hersenen, een soort defect dus.
Bron: Nederlandse Vereniging voor Autisme