Voortschrijdende technologie maakt het mogelijk om mensen met een beperking te ondersteunen. Zo zijn doven en slechthorenden in bepaalde situaties geholpen met een vertaal-app in hun broekzak.
Claire Meijer
Claire is zelfstandig ondernemer en zet zich met haar bedrijf Klinktprima.nl in voor mensen met een auditieve beperking op de arbeidsmarkt. Ze is zelf doof en woont met haar man en haar zoontje in Helmond.
Stel dat je bij een winkel bent waar je iets wilt weten, maar je de winkelier niet kunt verstaan. Dan kan een app de gesproken taal van de winkelier vertalen naar geschreven tekst op je mobiel. Vroeger was dat nog totaal onmogelijk, maar tegenwoordig wordt spraak opgevangen door de microfoon en middels spraakherkenning gelijk omgezet in tekst.
Zelf gebruik ik de apps niet zo vaak, maar voor dit blog testte ik er twee. De eerste conclusie: niet alle vertaal-apps zijn gebruiksvriendelijk genoeg voor groepsgesprekken of situaties met achtergrondgeluid.
Verschillende vertaal-apps
De vertaal-app van Speak-See testte ik een proefperiode, dus zal ik in dit blog niet meenemen. Nu heb ik me daarom beperkt tot de vertaal-apps van AVA en Google.
De apps kun je inzetten op de werkvloer, bij kennismakingen met een nieuwe werkgever, in winkels, thuis met vrienden en familie, tijdens een wandeling, om televisie te kijken (als ondertiteling ontbreekt) of voor het volgen van een cursus. Over het algemeen zou ik hem gebruiken in een situatie waar je de spreker niet goed kan volgen, of nog niet met hem of haar bekend bent.
De apps werken niet alleen voor doven of slechthorenden, maar kunnen ook door de horende spreker gebruikt worden om spraak in tekst om te zetten. Zo werken de apps beide kanten op.
Mijn eerste bevinding gaf ik al weg: de apps werken niet optimaal in een lawaaiige omgeving . Je moet bovendien duidelijk en helder spreken.
AVA
Met de app AVA had ik de meeste moeite. Soms worden niet de juiste woorden weergegeven. De app herkent sommige woorden niet, of heeft zelfs moeite met een bepaalde stem. Dan komen er totaal andere woorden uit in de geschreven tekst. Een voorbeeld hiervan is dat het woord ‘schrijven’ wordt weergegeven als ‘drijven’.
De stem van de spreker moet zuiver en helder zijn, maar ook moet er rustig gesproken worden. Op deze manier kan AVA redelijk goed vertalen in een geschreven tekst. Het voordeel is dat de tekst automatisch opgeslagen wordt aan het einde van het gesprek; handig om op een later moment terug te vinden en te lezen.
In de gratis variant moet je na 40 minuten een nieuwe sessie starten om het te blijven gebruiken. In diverse abonnementen kunnen andere sprekers toetreden tot een gesprek, via een link van de gebruiker.
Google live translate
Deze app werkt redelijk goed. De spraakherkenning werkt veel beter dan AVA en wordt snel en soepel vertaald in geschreven tekst. Er zijn minder mogelijkheden dan bij AVA: je zet de app aan en deze begint met vertalen.
Bijzonder: ook verschillende achtergrondgeluiden worden weergegeven. Zo geeft de app aan wanneer er geklopt wordt, muziek gespeeld wordt, iemand lacht of iemand hoest. Dat is een mooie toevoeging. Het is ook mogelijk om de app op de achtergrond te laten meeluisteren naar alarmsituaties. De telefoon geeft dan een waarschuwing als er een alarm afgaat (bijvoorbeeld een brandalarm).
Deze app is gratis te downloaden. Het gebruik van deze app is ook gratis.
Mijn ervaringen
De twee apps heb ik gebruikt in verschillende situaties: thuis met vrienden en familie, bij het afstellen van mijn bril bij een brillenwinkel, een gesprek met een collega, een gesprek met een cliënt en haar leidinggevende, tijdens televisiekijken en in een lunchroom.
Dit soort apps zijn handig, wanneer je in een bepaalde situatie geen gebaren- of schrijftolk bij je hebt. Zo kan een gesprekspartner beter worden verstaan en is het communiceren met elkaar makkelijker.
Dat ik normaal gesproken weinig gebruik maak van vertaal-apps komt waarschijnlijk doordat ik gewend ben me te begeven en te communiceren in de horende maatschappij. Ik heb geleerd om zelfstandig te spreken in een horende omgeving. Uiteraard kan ik niet altijd alles goed verstaan en kunnen er ook misverstanden ontstaan, met mogelijk onhandige of vervelende situatie als gevolg. Dan kan een app helpen.
Voor het volgen én voeren van een gesprek
Waarvoor zie ik de meeste meerwaarde? Ik ga deze apps zelf vaker gebruiken, wanneer ik er niet uitkom met een gesprekspartner of in een winkel. Voor thuis kan het ook handig zijn, wanneer mijn horende man en mijn zoon druk met elkaar in gesprek zijn. Zo kan ik ook volgen wat ze zeggen. Normaal vertaalt mijn man of mijn zoon tussendoor voor mij.
Een dergelijke app is voor alle doven en slechthorenden een handig communicatiehulpmiddel. Let wel: het kan geen tolk vervangen. Het blijft logisch en verstandig om een live gebaren- of schrijftolk in te zetten. Als er geen gebarentolk beschikbaar is of de tolkvergoeding niet gedeclareerd kan worden om een bepaalde reden, dan kan een vertaal-app een optie zijn om de communicatie te vergemakkelijken.
