Ga naar de inhoud

DigitaalToegankelijk.nl hamert al langer op het belang van digitale toegankelijkheid. Niet zo gek voor een platform dat zich inzet voor een inclusievere online wereld. De motivatie achter de huidige verbeterslag op het gebied van digitale toegankelijkheid is echter aan meer te danken dan alleen de goodwill van organisaties. Vanuit de Rijksoverheid geldt namelijk specifieke wetgeving voor websites en apps. 

Maar, voor wie geldt die wetgeving op het gebied van digitale toegankelijkheid eigenlijk? En, wie handhaaft de wetgeving? In dit artikel wordt er dieper ingegaan op de controle van digitale toegankelijkheid.

Controle van digitale toegankelijkheid

Wetgeving digitale toegankelijkheid

Op het moment is het niet voor iedere organisatie verplicht om te voldoen aan de WCAG richtlijnen rondom digitale toegankelijkheid. Tot 2025 zijn het alleen de websites en apps van (semi-)overheidsinstanties die moeten voldoen aan de WCAG 2.1 niveau AA. In een eerder artikel werd uitgebreid beschreven wat er verplicht is voor overheidswebsites en -apps, hieronder staat een korte opsomming:

  • Vanuit het Besluit digitale toegankelijkheid overheid gelden specifieke regels voor overheidswebsites en apps. 
  • Dit besluit is een uitwerking van de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn.
  • De websites en apps van (semi-)overheidsinstanties moeten voldoen aan de webrichtlijnen WCAG 2.1 AA. 
  • Deze organisaties moeten in staat zijn om aan te tonen dat hun website voldoet aan deze richtlijnen.
  • In een toegankelijkheidsverklaring moeten deze websites aangeven in welke mate de website toegankelijk is en welke stappen worden genomen naar een meer toegankelijke website.
  • Naast websites en apps moeten ook intranetten van (semi-)overheidsinstanties voldoen aan de WCAG 2.1 AA. Hoe je dat doet lees je in het artikel hoe maak je een intranet digitaal toegankelijk.

Verplicht toegankelijk

Waar de wetgeving omtrent digitale toegankelijkheid momenteel alleen geldt voor websites, apps en intranetten van overheidsinstanties, gaat hier vanaf 2025 verandering in komen. In dat jaar gaat namelijk de European Accessibility Act (Europese Toegankelijkheidswet) in.

Deze wet stelt dat onder andere webshops, websites en financiële diensten volledig digitaal toegankelijk moeten zijn. Deze producten zijn door de Europese Commissie bestempeld als dusdanig belangrijk, dat ze voor iedereen bruikbaar moeten zijn. Een compleet overzicht van de producten en diensten die onder de European Accessibility Act van 2025 vallen, vind je hieronder:

Een man bij een kaartautomaat op het perron

  • Computers en besturingssoftware
  • Pinautomaten, ticketservices en check-in machines
  • Smartphones
  • TV-apparatuur met betrekking tot digitale televisiediensten
  • Telecommunicatiediensten, zoal de apps en websites van je provider
  • Audiovisuele mediadiensten, zoals Netflix, Videoland en Spotify
  • Consumentenapparatuur
  • Online en offline diensten die te maken hebben met transport, zoals ticket machines, apps en websites
  • Alle financiële diensten, zoals internetbankieren
  • E-books
  • Webshops

Controle en handhaving van digitale toegankelijkheid

Het toegankelijk maken van overheidswebsites en apps is geen eenvoudige klus. Uit ons eigen onderzoek is vorig jaar gebleken dat slechts 29% van de overheidswebsites voldeed aan de WCAG-richtlijnen. Momenteel geldt deze verplichting ‘slechts’ voor overheidswebsites. Hoe hoog gaat dit percentage in 2025 zijn, wanneer veel meer websites moeten voldoen? En, wat als het percentage laag blijft? Wie controleert en handhaaft deze verplichting eigenlijk?

Voor overheidsorganisaties geldt, dat zij zelf de controle uitvoeren voor de toegankelijkheid van hun digitale producten. Bestaande toezichthoudende bestuurslagen van organisaties zijn aangewezen om de controle van digitale toegankelijkheid op zich te nemen. De gemeenteraad controleert bijvoorbeeld de toegankelijkheid van de websites en apps van de gemeente. Deze vorm van controle wordt ook wel horizontale controle genoemd.

Stadhuis Maastricht

Controle van de controle

Vanuit een hogere bestuurslaag wordt vervolgens gekeken of de horizontale controle wel effectief genoeg is. In ons voorbeeld zou de extra controle kunnen worden uitgevoerd door de provincie waar de gemeente toe behoort. Deze vorm van controle wordt verticale controle genoemd.

De hogere bestuurslaag of instelling heeft de mogelijkheid om in te grijpen als de toegankelijkheid niet voldoende wordt nageleefd. Dit wordt in bestuurlijke termen indeplaatsstelling genoemd. 

In de regel wordt dit toezicht uitgevoerd door provincies en ministeries. De resultaten van de controles vanuit deze instanties worden vervolgens weer gedeeld met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit ministerie presenteert jaarlijks deze resultaten aan de Tweede Kamer en iedere drie jaar aan de Europese Commissie. 

Hofvijver

Boete niet naleven digitale toegankelijkheid

Vanuit de overheid is geen boete of straf vastgesteld voor (semi-)overheidsinstanties die niet voldoen aan de WCAG. Wel kunnen er consequenties zijn voor de bestuurders die verantwoordelijk zijn voor de digitale producten en controle daarvan. 

Staat van de digitale toegankelijkheid checken

Wil je inzicht krijgen in de mate waarin een website, app of intranet van jouw organisatie voldoet aan de WCAG? Digitaal Toegankelijk.nl helpt je daarbij. Wij zijn het onderzoeks- en trainingsbureau over digitale toegankelijkheid, accessibility en de WCAG. Wij kunnen helpen bij onder andere:

Meer informatie verstrekken over een adviestraject

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.