Ga naar de inhoud

Toegankelijkheidsonderzoeken zijn onderzoeken die worden uitgevoerd om te bepalen of een website of app toegankelijk is voor mensen met een beperking. Deze onderzoeken hebben meerdere doeleinden. 

Zo zijn toegankelijkheidsonderzoeken een goede manier om een idee te krijgen of een website of app te gebruiken is door bijvoorbeeld blinde bezoekers.

Daarnaast is het uitvoeren van een toegankelijkheidsonderzoek een verplicht onderdeel voor organisaties die willen voldoen aan de wetgeving rondom digitale toegankelijkheid. Toegankelijkheidsonderzoeken vormen namelijk de basis voor de status die een website of app krijgt. In Nederland moeten (semi-)overheidswebsites om de drie jaar volledig op toegankelijkheid getest worden.

Maar, wat is een toegankelijkheidsonderzoek precies? En waar moet een toegankelijkheidsonderzoek aan voldoen? In dit artikel gaan we dieper in op de eisen aan een goed toegankelijkheidsonderzoek.

Een man met headset op werkt in een klantcontactcentrum

De eisen aan een toegankelijkheidsonderzoek

In Nederland mag iedereen een toegankelijkheidsonderzoek uitvoeren. Wel zijn er verschillende eisen waaraan een toegankelijkheidsonderzoek moet voldoen. 

Onderzoeksmethode WCAG-EM

Toegankelijkheidsonderzoeken moeten volgens een gestandaardiseerde onderzoeksmethode uitgevoerd worden; de WCAG-EM. De website of app wordt tijdens dit onderzoek getest op de mate waarin het voldoet aan de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). 

Deze methode is ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C), dat ook de WCAG richtlijnen heeft opgesteld. Klik om meer te lezen over W3C en de manier waarop de criteria worden bepaald.

Onderzoek op basis van WCAG niveau A en niveau AA

De WCAG-EM methode stelt dat het digitale product getest moet worden op criteria van de WCAG. Deze richtlijnen zijn in drie niveaus verdeeld: niveau A, niveau AA en niveau AAA. Een toegankelijkheidsonderzoek in Nederland test de 50 criteria van niveau A en niveau AA

Momenteel is versie 2.1 van de WCAG van kracht. Binnenkort krijgt de WCAG een update: versie 2.2. Deze versie kent aanvullende criteria. In dit artikel lees je welke criteria de W3C zal toevoegen aan de WCAG.

Laptop met code

Het onderzoek is volledig

Een goed toegankelijkheidsonderzoek test alle onderdelen van de website. Het mag niet zo zijn dat de tekst en video’s wel gecontroleerd zijn, maar dat de techniek achter de website niet wordt getest. Dit geeft een vertekend beeld van de werkelijke toegankelijkheid van de website. 

Test daarom ook de techniek, de content, pdf-bestanden of onderdelen achter een inlog pagina. Dit zijn ten slotte stuk voor stuk onderdelen die de uiteindelijke gebruikers ook zullen gebruiken. 

Beschikt de website over subdomeinen waar andere websites op staan? Deze dienen dan ook meegenomen te worden in het onderzoek.

Het onderzoeksrapport en verklaring voldoen aan de checklist

De uitkomsten van het onderzoek worden gerapporteerd in een document, ook wel het onderzoeksrapport genoemd. Dit rapport wordt gebruikt om de toegankelijkheidsverklaring op te stellen. Ook aan dit rapport zijn eisen verbonden. 

Zo moet de scope van het onderzoek benoemd zijn, moeten geautomatiseerde tools die gebruikt zijn voldoen aan specifieke eisen en moeten de gebruikte technologieën benoemd zijn. Op de website van de Rijksoverheid staat de volledige checklist.

Drie toetsen van een toetsenbord die samen 'web' spellen

Het onderzoek is niet volledig automatisch

De beschikbare automatische tools maken het afnemen van een toegankelijkheidsonderzoek eenvoudiger. Maar, deze tools mogen een handmatige test niet volledig vervangen. Een onderzoek moet voor minimaal 80% door een mens gecontroleerd zijn. Je mag dus maximaal 20% van het onderzoek automatiseren. 

Volledig of deelonderzoeken

Anders dan je wellicht zou verwachten hoeft een onderzoek niet in één keer afgenomen te worden. Ook met meerdere deelonderzoeken kun je aan de wettelijke verplichtingen voldoen. Zolang een website of app maar op de 50 criteria van de WCAG is getoetst.

Meer informatie over het toegankelijkheidsonderzoek

Digitaal Toegankelijk test als DDAI-geaccrediteerd onderzoeksbureau websites en apps op toegankelijkheid. We vertellen je graag meer over de manier waarop we dit doen. Neem hier contact met ons op via e-mail voor meer informatie over toegankelijkheidsonderzoeken.

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.