Hoe vaak komt het wel niet voor dat ik een film kijk en achteraf hoor dat ik hele belangrijke details heb gemist. Wat dacht je van ongelofelijk lange stiltes waarin alleen beelden te zien zijn, maar deze visuele informatie wel heel betekenisvol zijn voor het geheel? Gelukkig is audiodescriptie in het leven geroepen!
Charissa Kalloe
Op 15-jarige leeftijd raakt Charissa Kalloe visueel beperkt door een tumor. Haar houvast is dan haar motto: als jou iets overkomt waar je niets aan kunt doen, heb je nog altijd de keuze hoe je hiermee omgaat. En bij de pakken neerzitten, is niet waar de gedreven Charissa voor kiest. Al snel ontdekt ze een nieuwe digitale wereld, die de nodige uitdagingen met zich meebrengt. Door hierover te bloggen, werkt ze mee aan toegankelijkheid, om op die manier andere mensen te helpen.
Hoe werkt audiodescriptie eigenlijk?
Audiodescriptie maakt bewegende beelden toegankelijk voor mensen met een visuele beperking. Dit is niet alleen maar een gesproken ondertiteling. Waar gesproken ondertiteling simpelweg de ondertitels van een programma voorleest, voegt audiodescriptie juist extra informatie toe over wat er in beeld gebeurt. Een stem beschrijft tussen de dialogen door de visuele elementen uit een scène. Dat kunnen bijvoorbeeld gezichtsuitdrukkingen, personages, plaatsbepalingen en ontwikkelingen in de verhaallijn zijn. Kortom, alle informatie die essentieel is om als blinde of slechtziende een verhaal goed te kunnen volgen.
Dat klinkt me als muziek in de oren, maar in de praktijk werkt het net even anders.
Mijn ervaring tot nu toe
Verschillende series en films op Netflix zijn voorzien van audiodescriptie. Ik kon daarom ook niet wachten om deze te kijken. Ik heb het enkel over Netflix, omdat ik deze dienst gebruik. In de opties voor audio en ondertiteling kun je zien of er audiodescriptie beschikbaar is. Nog beter, in de zoekfunctie van Netflix kun je zelfs filteren op audiodescriptie. Zo zie je meteen welke films en series dit ondersteunen.
In het begin vond ik het best vreemd om continu een stem te horen kletsen. Het voelde alsof mijn oren overuren maakte en daar moest ik wel echt aan wennen. Ik heb daarom een top 3 gemaakt van tips hoe je (in mijn oren) de audiodescriptie beter zou kunnen maken.
Tip 1: Sound of the Voice
Een goede stem voor de audiodescriptie is bepalend voor de luisterervaring. Hoe zou jij het vinden als jouw luisterboek met een ontzettend saaie, monotone stem wordt voorgelezen? Juist, slaapverwekkend dus.
Een duidelijke, opgewekte stem heeft mijn voorkeur.
Tip 2: Wait a Minute
Ik heb weleens films gezien, over het algemeen internationale, waarbij de stem ontzettend snel de visuele elementen beschrijft. Je bent dan nog bezig met het verwerken van de audiodescriptie, maar ondertussen luister je alweer naar de dialoog. Enerzijds is het logisch, want zoveel tijd zit er meestal niet tussen opeenvolgende dialogen, maar anderzijds werkt het op mijn zenuwen.
De tip die ik hier wil geven is, geef alleen een beschrijving van de belangrijkste visuele elementen en laat desnoods wat ruimte tussen de audiodescriptie en de dialoog. Zo gaat het niet ten koste van de luisterervaring.
Tip 3: Less is More
In de tip hierboven heb ik het al benoemd, want de hoeveelheid aan visuele informatie hoeft echt niet altijd van belang te zijn. Het is leuk om te weten dat de bank in de woonkamer van Henk rood is of dat zijn hond een Husky is met twee verschillende oogkleuren, maar als dit ten koste gaat van essentiële informatie, hoef ik dat niet te weten. In plaats daarvan zou ik eerder willen weten wat Henk doet, hoe hij zich verplaatst of wat zijn gezichtsuitdrukking is.
De hoofdvraag die je jezelf moet stellen is: Als dit beeld niet wordt voorzien van audiodescriptie, is het dan nog te volgen voor blinden en slechtzienden?
Sluit je ogen en ervaar.
