De Europese Commissie heeft in 2016 de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn opgesteld, die sindsdien alle nationale-, regionale-, lokale overheden en semi-overheden verplicht om hun websites en mobiele applicaties toegankelijk te maken. Om dat te waarborgen, moeten de lidstaten hierover elke drie jaar rapporteren in zogenaamde toegankelijkheidsmonitors. Uit nadere inspectie van 26 Europese monitors blijkt echter dat vrijwel geen enkel land een website/app heeft die volledig voldoet.
Merendeel van de websites en apps voldoet niet
Overheden moeten van Europa hun websites en (web)apps zo ontwikkelen, dat deze voor iedere gebruiker toegankelijk zijn, ook voor de 135 miljoen Europeanen met een beperking. Denk bij functionaliteiten voor toegankelijkheid aan de mogelijkheid om de lettergrootte aan te passen, bedienbaarheid van websites voor mensen met een mobiliteitsbeperkingen het plaatsen van alternatieve teksten zodat mensen met een visuele beperking kunnen lezen wat er op afbeeldingen en video’s te zien is.
Uit ons onderzoek is echter gebleken dat vrijwel geen van de EU-lidstaten websites of apps heeft, die na een volledige (verdiepende) audit aan de de eisen voldoen. Met een vereenvoudigde (automatische) scan komt 84% van de websites/apps niet door de keuring. Maar, een vereenvoudigde scan geeft zeer beperkt informatie over toegankelijkheid. En zelfs met dit beperkte inzicht, komt de meerderheid van de websites en apps niet door de eisen die de Europese Unie heeft bepaald. Na de volledige scan vallen vrijwel alle websites en apps af.
Geen totaaloverzicht van websites en apps
De meeste EU-lidstaten blijken daarnaast geen centraal register of ander overzicht te hebben waar informatie over de toegankelijkheid van hun websites of apps uit naar voren komt.
Zonder zo’n overzicht kan de controlerende instantie slecht beoordelen hoe ver het land is op het gebied van toegankelijkheid. Daarnaast wordt handhaven hierdoor vrijwel onmogelijk. Italië, Nederland,Roemenië, Griekenland en Denemarken hebben wel zo’n overzicht. In Nederland is bijvoorbeeld het aantal toegankelijkheidsverklaringen die zijn opgenomen in het register gestegen (2020-2021) van 1.683 naar 3.024 (+80%).
Nederland was door dit register in staat om eenvoudig een groot aantal (3.024) websites te controleren op toegankelijkheid. Ter vergelijking, het land met de meeste automatische scans na Nederland is Duitsland met 1.762 scans. Onze Oosterburen beschikken niet over een totaaloverzicht.
EU-landen houden zich niet aan de regels
Uit het onderzoek kwam tenslotte naar voren, dat bepaalde landen de afspraken niet zijn nagekomen. Zo zijn sommige monitors over toegankelijkheid zélf niet toegankelijk, hebben Frankrijk en Cyprus geen monitor ingeleverd en is de toetsing van apps soms weggelaten uit de rapporten. Ook hebben meerdere landen vanwege tijdgebrek niet het minimale aantal onderzoeken af kunnen nemen. De lidstaten voldoen hierdoor dus niet aan de Europese-richtlijn.
Resultaten evaluatie volgen in juni 2022
Onafhankelijk van het onderzoek van Digitaal Toegankelijk heeft de Europese Commissie in 2021 een evaluatie uitgezet om de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn te evalueren en te verbeteren. De resultaten van die evaluatie worden in juni 2022 verwacht.
Wat hebben we onderzocht?
Elke drie jaar zijn alle EU-lidstaten verplicht om een onderzoek te doen naar de status van digitale toegankelijkheid in hun land. De bevindingen worden vastgelegd in de “Web Accessibility Directive – Monitoring reports”. In December 2021 waren alle lidstaten verplicht om deze rapporten in te leveren bij de Europese Commissie.
In ons onderzoek hebben wij de verschillende monitors met elkaar vergeleken om een idee te krijgen wat de stand van zaken is in de EU op het gebied van digitale toegankelijkheid. Omdat de lidstaten de onderzoeken op verschillende manieren rapporteren, is het niet eenvoudig om een overzicht te krijgen van de toegankelijkheid in de EU.
Hoe zit een monitor-rapport in elkaar?
De EU heeft richtlijnen opgesteld voor het uitvoeren van toegankelijkheidsmonitor (EU 2016/2101). Iedere lidstaat moet voor de monitor drie type onderzoeken uitvoeren:
- Een bepaald aantal websites met vereenvoudigde (automatische) scan
- Een bepaald aantal websites met volledige (handmatige) scan
- Een bepaald aantal apps
Hoe wordt de sample bepaald van het onderzoek
De grootte van de steekproef is door de EU bepaald. Deze is afhankelijk van het aantal inwoners dat een lidstaat heeft. Voor de vereenvoudigde testen moeten 2 websites per 100.000 inwoners worden onderzocht, plus 75. Als voorbeeld, in Nederland wonen 18 miljoen mensen. Daarmee komt de steekproef op 360 + 75 = 435 websites.
De EU-richtlijn stelt dat de steekproef in de eerste twee toezichts-periodes 5% van de websites gekozen kunnen worden uit de lijst van de vereenvoudigde scan sample (435) plus 10. Als voorbeeld voor Nederland komt dit neer op 21,75 (435*0,05) + 10 = 31,75 websites.
Verder wordt in de EU-richtlijn beschreven dat de sample van de steekproef rekening moet houden met maatschappelijke organisaties, diversiteit van diensten, nationale, regionale en lokale websites en zo mogelijk een geografisch evenwichtige verdeling.
Score vereenvoudigde onderzoeken
Hieronder vind je de score van de websites/apps dat niet voldoet aan de EU-richtlijnen na vereenvoudigd onderzoek. Wat opvalt is dat bijna geen enkel land een website/app heeft die volledig toegankelijk is na een vereenvoudigd onderzoek.
Gemiddelde slaagde 85% van de websites van alle Europese lidstaten niet voor de automatische toegankelijkheidstests.
Score verdiepende onderzoeken
Hieronder vind je de score van de websites/apps dat niet voldoet aan de EU-richtlijnen na verdiepende onderzoeken. Wat opvalt is dat bijna geen enkel land een website/app heeft die volledig toegankelijk is na een verdiepend onderzoek.
Bij de handmatige tests slaagde gemiddeld 93,23% niet.
Totaal sample onderzoeken per land
Hieronder zie je het totaal aantal websites dat een eenvoudig onderzoek heeft gehad in de monitor per EU-lidstaat.
Hieronder zie je het totaal aantal websites dat een verdiepend onderzoek heeft gehad in de monitor per EU-lidstaat.
Hieronder zie je het totaal aantal apps dat een verdiepend onderzoek heeft gehad in de monitor per EU-lidstaat.
Totaaloverzicht van landen, eenvoudige-, verdiepende onderzoeken en app onderzoeken
| EU-Lidstaat | Sample verdiepend onderzoek (Apps) | Sample eenvoudig onderzoek (websites) | Sample verdiepend onderzoek (websites) |
|---|---|---|---|
| België | 0 | 717 | 31 |
| Ierland | 2 | 50 | 5 |
| Luxemburg | 2 | 87 | 15 |
| Zweden | 2 | 282 | 19 |
| Verenigd Koninkrijk | 2 | 593 | 19 |
| Finland | 4 | 105 | 20 |
| Malta | 4 | 172 | 28 |
| Denemarken | 4 | 192 | 21 |
| Oostenrijk | 5 | 253 | 23 |
| Slowakije | 6 | 183 | 19 |
| Estland | 7 | 102 | 11 |
| Letland | 8 | 113 | 16 |
| Slovenië | 8 | 115 | 16 |
| Nederland | 8 | 435 | 32 |
| Kroatië | 10 | 155 | 18 |
| Bulgarije | 13 | 220 | 21 |
| Polen | 15 | 835 | 127 |
| Portugal | 16 | 257 | 24 |
| Tsjechië | 17 | 286 | 24 |
| Griekenland | 17 | 291 | 15 |
| Litouwen | 18 | 131 | 17 |
| Spanje | 18 | 1010 | 65 |
| Italië | 22 | 1297 | 75 |
| Roemenië | 25 | 461 | Niet aanwezig |
| Hongarije | 35 | 289 | 24 |
| Duitsland | 57 | 1762 | 130 |
| Frankrijk | Niet aanwezig | Niet aanwezig | Niet aanwezig |
| Cyprus | Niet aanwezig | Niet aanwezig | Niet aanwezig |
Disclaimer
Wij hebben het onderzoek met veel zorgvuldigheid uitgevoerd, maar het is mogelijk er er kleine verschillen zijn tussen onze rapportage en de resultaten van de lidstaten. Mocht je een inconsistentie tegenkomen, dan horen wij dat graag.
Bronnen
- https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/web-accessibility-directive-monitoring-reports
- https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1484&langId=en
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM%3A4314916
- https://www.digitaleoverheid.nl/nieuws/publieke-raadpleging-europese-toegankelijkheidsrichtlijn/
- https://accessibility.belgium.be/nl/nieuws/lijst-van-sites-die-2021-een-toegankelijkheidsaudit-zullen-ondergaan
- https://www.agid.gov.it/it/design-servizi/accessibilita/dichiarazione-accessibilita
- https://www.euro.who.int/en/health-topics/Life-stages/disability-and-rehabilitation/data-and-statistics/facts-on-disability
- https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/web-accessibility-monitoring
- https://d-nb.info/1212487176/34
