Video’s zijn er voor iedereen. Helaas zijn veel video’s niet goed waar te nemen door mensen die doof of blind zijn. Terwijl dit vaak vrij makkelijk te realiseren is. In dit artikel delen we praktische stappen om je video’s toegankelijker te maken. Zelfs als je nieuw bent op het gebied van digitale toegankelijkheid.
Door de stappen in deze checklist te volgen, draag je bij aan een inclusieve online ervaring en vergroot je het bereik van je content. Deze praktische stappen zijn gebaseerd op de WCAG-richtlijnen en bevatten relevante succescriteria om je te helpen je video’s toegankelijker te maken.
Ron Zuidema
Ron is een webprofessional met een focus op digitale toegankelijkheid. Hij is gedreven voor het verbeteren van de gebruikerservaring en toegang tot informatie voor iedereen. Met zijn kennis van WCAG, WCAG-EM, webtechnieken en ondersteunende technologieën zet hij zich in voor digitale toegankelijkheid. In zijn blogs voor Digitaal Toegankelijk geeft hij je praktische handvatten waarmee je zelf aan de slag kan om de toegankelijkheid van je digitale kanalen te verbeteren.
1. Introduceer de video
Laat je lezers vooraf weten waar de video over gaat.
Geef vooraf aan de video een duidelijke introductie in de tekst, zoals je ziet in het voorbeeld hierboven. Beschrijf kort de inhoud en waarom het de moeite waard is om te bekijken. Mensen met een visuele beperking kunnen zo vooraf bepalen of ze de video willen afspelen. Zij kunnen mogelijk de video niet (goed) zien en krijgen deze voorgelezen door hun schermlezer.
Manieren om een introductie toe te voegen:
- In een koptekst boven de video
- In een inleidende zin of alinea boven de video
- In de linktekst van de video (als deze gelinkt is)
Uitzondering: Embedded (ingesloten) video’s van YouTube en Vimeo
Embedded video’s bevatten een ’title element’ dat een beschrijving kan bevatten.
Voeg een title attribuut toe aan het iframe van de embedded video. Dit zorgt ervoor dat er een beschrijvende titel wordt weergegeven wanneer de video niet kan worden afgespeeld of wanneer mensen gebruikmaken van schermlezers. Zie hierboven in het voorbeeld achter ’title=’.
Deze titel wordt altijd voorgelezen, een andere introductie is dan niet nodig.
Mogelijk kan je dit zelf aanpassen in het CMS van je website. Als dat niet lukt of het wordt je te technisch, vraag het dan je technische collega.
Relevante succescriteria
2. Voeg ondertiteling toe
Ondertiteling is van cruciaal belang voor dove en slechthorende kijkers.
Zorg ervoor dat je ondertiteling toevoegt aan je video’s, bij voorkeur als een apart ondertitelingsbestand (.srt). Dit maakt de inhoud begrijpelijk, zelfs zonder geluid. Zorg ervoor dat de ondertitels duidelijk leesbaar zijn en goed gesynchroniseerd met de gesproken tekst.
Zelf controleren
- Bekijk de video met ondertiteling
- Bepaal of de ondertiteling
- duidelijk zichtbaar is
- gesynchroniseerd is met het beeld
- volledig is
- belangrijke muziek en geluidseffecten beschrijft
Een veelvoorkomende fout is dat sprekers niet worden benoemd in de ondertiteling. Zorg dat dit ook het geval is.
Relevante succescriteria
- 1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)
- 1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)
3. Zorg dat alle zichtbare informatie ook te horen is
Voeg een audiodescriptie toe die zichtbare elementen en acties beschrijft. Deze beschrijvingen kunnen als apart audiobestand worden toegevoegd of als gesproken tekst in de video worden opgenomen. Hierdoor krijgen alle kijkers volledig mee wat er gebeurt en begrijpen mensen met visuele beperkingen de inhoud van de video beter.
Zelf controleren
- Bepaal voor elke video met audio of
- de audiodescriptie duidelijk hoorbaar is
- de audiodescriptie gesynchroniseerd is met het beeld
- de audiodescriptie de inhoud van de video voldoende beschrijft
Relevante succescriteria
1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen) nemen we hier niet mee omdat deze vervalt als we willen voldoen aan WCAG 2.1 AA.
Een audiodescriptie is niet nodig als de audio van de video alle informatie bevat of als de video een alternatief is voor tekst op de pagina. De tekst mag dan niet minder informatie bevatten van de video.
4. Bied een transcript bij geluidsfragmenten en bewegende beelden
Zo kunnen dove of slechthorende mensen de inhoud in tekstvorm lezen.
Bron: https://www.gebruikercentraal.nl/podcast/wcag-wat/
Geef geluidsfragmenten (vooraf opgenomen zonder beeld) een transcript. En geef bewegend beeld (vooraf opgenomen zonder geluid) een transcript of audiodescriptie.
Zorg ervoor dat het transcript de volledige gesproken tekst en belangrijke audiovisuele informatie bevat.
Zelf controleren
- Bepaal voor geluidsfragmenten of:
- een transcript aanwezig is dat de inhoud volledig beschrijft
- het transcript de verschillende sprekers duidelijk aangeeft
- Bepaal voor bewegende beelden of:
- de audiodescriptie aanwezig is en de inhoud volledig beschrijft
- de audiodescriptie synchroon loopt met de beelden
- er anders een transcript is dat inhoud volledig beschrijft
Relevante succescriteria
5. Zorg voor voldoende kleurcontrast
Het is belangrijk om een goed kleurcontrast te kiezen, vooral als mensen kleurenblind zijn of slecht zicht hebben. Het contrast moet minstens 3:1 zijn tussen de tekst en de achtergrond van de video.
Zelf controleren
- Bekijk de video en maak screenshots van tekst waar je twijfelt over het contrast
- Test de kleuren van de tekst met de omliggende kleuren met een tool zoals Colour Contrast Analyzer
Relevante succescriteria
6. Voorkom lichtflitsen van meer dan 3 keer per seconde
Lichtflitsen in video’s kunnen schadelijk zijn voor mensen met epilepsie of andere lichtgevoelige aandoeningen. Zorg ervoor dat je video’s geen lichtflitsen bevatten die meer dan 3 keer per seconde optreden. Als je flitsende effecten nodig hebt, houd ze dan subtiel en vermijd overmatige flikkeringen.
Zelf controleren
- Bekijk de video en let op flikkerende of knipperende inhoud
- Tel voor elk stuk flikkerende of knipperende inhoud het aantal keren dat de inhoud in een periode van één seconde flikkert of knippert, of tel het aantal knipperingen of flikkeringen in 10 seconden en deel dit door 10.
Als de video meer dan 3 keer per seconde flikkert of knippert, moet er aanvullend onderzoek worden gedaan om te bepalen of de flikkering voldoet aan de norm voor toegankelijkheid. Dit kan met een tool zoals de Photosensitive Epilepsy Analysis Tool (PEAT).
Relevante succescriteria
7. Maak de videospeler bedienbaar met toetsenbord en schermlezer
Sommige mensen gebruiken alleen een toetsenbord en/of schermlezer. Zorg ervoor dat alle bedieningselementen, zoals afspeelknoppen en volumeregelaars, gemakkelijk te gebruiken zijn met alleen het toetsenbord. Geef de bedieningselementen ook duidelijke labels zodat ze begrijpelijk zijn.
Zelf controleren
- Bepaal of het geluid gemakkelijk kan worden gestopt of gepauzeerd
- Bepaal of het geluid gemakkelijk zachter kan worden gezet met alleen het toetsenbord
- Bepaal of er geluid is dat automatisch start en langer dan 3 seconden duurt
- Bepaal of de video te bereiken en te bedienen is met alleen het toetsenbord.
Relevante succescriteria
Creëer inclusieve video’s en vergroot je publiek
Het creëren van toegankelijke video’s is niet alleen een kwestie van inclusie, maar ook een kans om een breder publiek te bereiken.
Door (over het algemeen) eenvoudige aanpassingen te maken, zoals het toevoegen van ondertiteling, audiodescripties en transcripten vergroot je de toegankelijkheid en bruikbaarheid van je video’s voor iedereen.
Als contentmaker is het belangrijk om rekening te houden met digitale toegankelijkheid en ervoor te zorgen dat je video’s voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht hun beperkingen.
