Ga naar de inhoud

Digitale toegankelijkheid, dat is toch het toevoegen van alternatieve teksten bij afbeeldingen? Onze website is al toegankelijk, we hebben ondertiteling bij de video’s geplaatst. Dit zijn zomaar twee misverstanden die veel mensen die werkzaam zijn in de wereld van digitale toegankelijkheid waarschijnlijk kennen.

De algemene kennis omtrent digitale toegankelijkheid is enorm gegroeid de afgelopen jaren. De wet- en regelgeving over digitale toegankelijkheid heeft hier ongetwijfeld enorm aan bijgedragen. Maar er zijn nog steeds veel misverstanden over dit onderwerp en alles wat daarbij komt kijken. In dit artikel bespreken we 8 mythes en misverstanden rondom digitale toegankelijkheid.

1. Maar een klein gedeelte van mijn bezoekers heeft baat bij digitale toegankelijkheid

Een veelgehoorde misvatting is dat de groep mensen die voordeel heeft bij verbeteringen omtrent digitale toegankelijkheid, zeer klein is. Het zou daarom niet de moeite zijn om te investeren in het verbeteren van de toegankelijkheid van websites en apps.

Niets is echter minder waar. Wist je bijvoorbeeld dat Nederland ruim 4 miljoen mensen met een functiebeperking kent? Dit betekent niet dat al deze mensen dezelfde wensen hebben bij een toegankelijke website. Voor de ene bezoeker is ondertiteling bij video’s belangrijk, voor de andere kan dit navigatie via het toetsenbord zijn. Dit brengt ons bij de volgende misvatting.

iemand met ADHD is niet gefocust achter haar laptop

2. Digitale toegankelijkheid heeft alleen betrekking op blinden en slechtzienden

We kunnen het niet vaak genoeg zeggen. Mensen met een functiebeperking zijn niet alleen blind of doof. Los van een functiebeperking heeft iedere gebruiker andere voorkeuren bij websites of mobiele app. Net zo divers als mensen zijn, zo divers zijn de manieren waarop zij websites en apps gebruiken.

Dit geldt ook voor de verschillende functiebeperkingen die we onderscheiden. De noemer ‘beperkingen’ is een parapluterm waaronder tientallen verschillende beperkingen vallen. Sommige van deze beperkingen zijn duidelijker zichtbaar (lichamelijke beperkingen), andere zijn minder zichtbaar (mentale beperkingen).

Zo hebben we het bijvoorbeeld niet alleen over auditieve- en visuele beperkingen, maar ook motorische beperkingen, cognitieve beperkingen en psychosociale beperkingen. De WCAG is ingericht om al deze groepen een betere online ervaring te geven.

Twee monitoren op een houten bureau laten een website zien

3. Mensen met een functiebeperking bezoeken mijn website niet

’Ik hoef de toegankelijkheid van mijn website niet te verbeteren, want mijn bezoekers hebben geen functiebeperking’. Hoe weet je als website eigenaar dat geen van je bezoekers baat heeft bij digitale toegankelijkheid? Heb je alle bezoekers van je website gesproken? En, zoals we bij misvatting twee zagen, gaat dit verder dan alleen blinde of dove bezoekers.

Daarnaast, misschien kent je website geen bezoekers met een functiebeperking omdat zij je website niet kunnen gebruiken. Heb je inzichtelijk hoe mensen met een schermlezer of toetsenbord door je website kunnen? Dit brengt ons bij misvatting vier.

vrouw in rolstoel zit aan tafel met een laptop en praat met een andere vrouw

4. Geautomatiseerde tools geven mij een volledig beeld van de toegankelijkheid van mijn website

De grootte hoeveelheid aan geautomatiseerde tools voor digitale toegankelijkheid maken het leven van onderzoekers én gebruikers eenvoudiger. Maar, ze zijn helaas nog niet in staat om een volledig en betrouwbaar beeld van de toegankelijkheid van een website te geven.

De Rijksoverheid formuleert het zelf het beste: ‘Alleen handmatig onderzoek geeft een compleet beeld van de toegankelijkheid van een website of app. Met een automatische tool kun je niet alle eisen controleren’.

Volgens de eisen van de Rijksoverheid mag een toegankelijkheidsonderzoek daarom maximaal voor 20% uit automatisch onderzoek bestaan. Minstens 80% van de website moet door mensen worden gecontroleerd.

5. Alleen overheidswebsites zijn gebaat bij digitale toegankelijkheid

Momenteel zijn alleen (semi-)overheidswebsite verplicht om te voldoen aan wetgeving rondom digitale toegankelijkheid. Het is daarom niet onlogisch dat andere soorten websites vergeten worden bij de verbeterslag omtrent digitale toegankelijkheid.

Maar, ook bij commerciële websites en apps is er nog veel terreinwinst te behalen. Digitaal Toegankelijk doet zelf regelmatig onderzoek over dit onderwerp. Lees meer over de toegankelijkheid van Netflix en andere streamingsdiensten, de toegankelijkheid van Valys en de apps van Albert Heijn en andere supermarkten.

Een tablet staat voor een laptop

6. Een digitaal toegankelijke website maken is duur

Helaas is het toegankelijk maken van website en apps nog te vaak een ‘afterthought’. Aan het einde van een ontwerp- en ontwikkelproces komt het onderwerp toegankelijkheid aan bod. Als dit het geval is, is het extra werk om de website alsnog toegankelijk te maken.

Maar, wanneer digitale toegankelijkheid vanaf het begin wordt meegenomen, hoeft het ontwerpen en bouwen van een toegankelijke website geen extra kosten mee te brengen. Vandaag de dag worden leveranciers van websites en apps daarom steeds vaker verantwoordelijk gesteld voor het opleveren van een toegankelijk product.

Daarnaast kan de investering in digitale toegankelijkheid zichzelf terugbetalen. Je website wordt namelijk beter gewaardeerd door zoekmachines (SEO), je vergroot het publiek van je website én zorgt voor een betere gebruikservaring. Lees meer over de voordelen van digitale toegankelijkheid voor je website.

7. Onze website is en blijft digitaal toegankelijk

Bij de oplevering van een nieuwe website kan een toegankelijkheidsonderzoek duidelijkheid geven over de mate waarin de website voldoet aan de WCAG. Als alle 50 criteria van niveau A en AA van de WCAG zijn behaald, krijgt de website een A-status. Lees hier meer over de nalevingsstatus.

Maar, een website is een levend product en wordt constant geüpdatet. Redacteuren plaatsen nieuwe artikelen, foto’s en video’s op de website. Als de mensen achter de website ontoegankelijke content plaatsen, heeft dit invloed op de toegankelijkheid van de website. Het is daarom aan te raden om webredacteuren te trainen over het maken en plaatsen van toegankelijke webcontent.

Een laptop, beeldscherm en tablet laten diverse websites zien

8. Websites die voldoen aan de WCAG zijn volledig digitaal toegankelijk

Zoals hiervoor beschreven krijgt een website die voldoet aan alle 50 criteria van niveau A en niveau AA van de WCAG een A-status. DIt betekent niet per definitie dat de website ook volledig digitaal toegankelijk is.

Het toegankelijkheidsonderzoek kan maar een gedeelte van de website testen, de sample. Het is vaak niet mogelijk om de gehele site te onderzoeken. Hierdoor biedt het onderzoek wel inzicht in de toegankelijkheid, maar geeft het geen volledig beeld.

Daarnaast kan het zijn dat een bezoeker ontoegankelijkheden tegenkomt die niet in de 50 criteria van de WCAG zijn geformuleerd. De organisatie achter de WCAG, het W3C, probeert de criteria zo inclusief mogelijk te maken. Maar, technologie blijft zich voortdurend vernieuwen, waardoor de WCAG ook aan updates onderhevig is.

Een vrouw kijkt op haar telefoon terwijl ze achter haar laptop zit in een koffietentje

Hulp bij digitale toegankelijkheid

Digitaal Toegankelijk helpt organisaties bij het toegankelijk maken én houden van digitale producten. Zo geven wij trainingen over digitale toegankelijkheid en voeren we toegankelijkheidsonderzoeken uit. Neem vrijblijvend contact op als je hier meer over wil weten.

Vincent van Brakel

Vincent van Brakel onderzoekt voor Digitaal Toegankelijk de toegankelijkheid van websites en apps. Daarnaast schrijft Vincent over alles wat met digitale toegankelijkheid te maken heeft en deelt hij praktische tips op DigitaalToegankelijk.nl.